Pracownik przywrócony do pracy - czy ma prawo do „trzynastki”?

Każdego roku na koniec marca mija termin wypłaty wynagrodzenia rocznego, tzw. trzynastek, dla pracowników sfery budżetowej. Ten dodatkowy zastrzyk pieniędzy otrzymają m.in. nauczyciele i pozostali pracownicy szkół, przedszkoli czy żłobków, lecz także pracownicy urzędów, sądów i innych jednostek budżetowych. Czy pracownik przywrócony do pracy też nabędzie prawo do „trzynastki”? Jakie warunki trzeba spełnić? Przeczytaj nasz artykuł i poznaj szczegóły!

Kto ma prawo do „trzynastki”?

Obowiązkowo „trzynastka” wypłacana jest jedynie w zakładach sfery budżetowej, co gwarantuje ustawa o dodatkowym wynagrodzeniu rocznym pracowników sfery budżetowej. Natomiast dobrowolnie mogą ją wypłacać także pozostali przedsiębiorcy. Wówczas stosują własne zasady zawarte np. w regulaminie pracy. 

Obowiązkowo „trzynastkę” muszą otrzymać pracownicy:

• państwowych jednostek sfery budżetowej – między innymi żołnierze zawodowi, policjanci, pracownicy straży granicznej, służba więzienna;
• zatrudnieni w urzędach państwowych – np. w urzędach skarbowych, sądach i trybunałach;
• samorządowych jednostek budżetowych – np. w finansowanych przez miasto instytucjach, takich jak przedszkola, szkoły, teatry, pływalnie, ogrody zoologiczne.

Jaki warunek trzeba spełnić, aby otrzymać „trzynastkę”?

Podstawowym warunkiem, jaki trzeba spełnić, aby otrzymać dodatkowe wynagrodzenie roczne, jest przepracowanie u danego pracodawcy minimum pół roku. Oznacza to nie tylko pozostawania w zatrudnieniu, lecz także efektywne uczęszczanie do pracy z włączeniem urlopów wypoczynkowych, które traktowane są jak praca. 

Przykład 1.

Pan Marek został zatrudniony 1 lipca 2020 r. jako rzemieślnik w jednej z miejskich pływalni. Pracował do końca 2020 roku, a następnie rozwiązał umowę za porozumieniem stron. W trakcie swojego zatrudnienia był na urlopie wypoczynkowym przez 13 dni oraz wziął jeden dzień urlopu okolicznościowego z powodu śmierci teściowej. Czy pan Marek otrzyma „trzynastkę” za 2020 rok?

Niestety nie. Pan Marek nie przepracował 6 miesięcy, gdyż jeden dzień wykorzystał na urlop okolicznościowy i w związku z tym nie spełnia podstawowego warunku, jakim jest efektywne przepracowanie pół roku. Gdyby pan Marek nie wykorzystał urlopu okolicznościowego, nabyłby prawo do „trzynastki” w wysokości proporcjonalnej do czasu przepracowanego.

Przykład 2.

Pani Agata 31 sierpnia 2020 r. wróciła z rocznego urlopu w związku z urodzeniem dziecka. Najpierw wykorzystała 15 dni zaległego urlopu wypoczynkowego za 2019 r., a potem wykorzystała urlop bieżący na 2020 r. Następnie zachorowało jej dziecko i wzięła 10 dni opieki nad nim. Czy pani Agata otrzyma „trzynastkę” za 2020 rok?

Tak, mimo że pani Agata nie przepracowała efektywnie pół roku, to czas przebywania na urlopie macierzyńskim wlicza jej się do okresu pracy. W związku z tym pani Agata otrzyma trzynastkę w wysokości proporcjonalnej do czasu przepracowanego.

Czy pracownik przywrócony do pracy nabędzie prawo do „trzynastki”?

W sytuacji, gdy zwolniony pracownik zostanie wyrokiem sądu przywrócony do pracy, o jego prawie do trzynastki decyduje jeden czynnik – wynagrodzenie za czas pozostawania bez pracy. 

Przypomnijmy, że niektórzy pracownicy przywróceni do pracy mają prawo do wynagrodzenia za cały okres pozostawania bez pracy. Są to między innymi pracownicy szczególnie chronieni, tacy jak:

• pracownice w ciąży;
• pracownicy w wieku przedemerytalnym, czyli tacy, którym brakuje mniej niż 4 lata do osiągnięcia prawa do emerytury (kobiety 56 lat i starsze oraz mężczyźni 61 lat i starsi);
• członkowie zarządu związku zawodowego;
• imiennie wyznaczeni przez zarząd związku zawodowego jako podlegający szczególnej ochronie.

Pozostali pracownicy mają prawo do otrzymania wynagrodzenia za czas pozostawania bez pracy za okres maksymalnie 2 miesięcy (art. 47 kp).

Przykład 3. 

Pan Artur został zwolniony dyscyplinarnie w wieku 62 lat. Odwołał się do sądu pracy i wygrał z pracodawcą przywrócenie do pracy na dotychczasowych warunkach oraz wynagrodzenie za cały czas pozostawania bez pracy od momentu zwolnienia, tj. za 18 miesięcy. Mimo że pan Artur został przywrócony do pracy 12 grudnia 2020 r., to należy mu się „trzynastka”, gdyż otrzymał on od pracodawcy wynagrodzenie za czas pozostawania bez pracy, które będzie podstawą wypłaty dodatkowego wynagrodzenia rocznego.

Jaka jest wysokość „trzynastki”?

O tym, że tak ważne jest to, czy osoba przywrócona do pracy otrzymała od pracodawcy wynagrodzenie za czas pozostawania bez pracy, świadczy fakt, że wysokość „trzynastki” zależy właśnie od wysokości otrzymanego przez pracownika wynagrodzenia za czas przepracowany. Wysokość „trzynastki” to 8,5% wynagrodzenia otrzymanego przez pracownika w ciągu roku. Do tej kwoty nie wlicza się:

• wynagrodzenia i zasiłków za czas choroby;
• zasiłków opiekuńczych – na chore dziecko lub innego członka rodziny;
• wynagrodzenia za czas zwolnienia na opiekę nad dzieckiem (2 dni w roku z art. 188 kp);
• wynagrodzenia za czas przebywania na urlopie okolicznościowym. 

Przykład 4.

Pan Piotr jest kasjerem w teatrze i zarabia miesięcznie 2900 zł brutto. W 2020 roku nie chorował ani nie przebywał na innych zwolnieniach, jedynie na urlopie wypoczynkowym. Jaką „trzynastkę” otrzyma?

Można ją obliczyć następująco:

2900 x 12 miesięcy = 34 800 x 8,5% = 2958 zł

Tyle pan Piotr otrzyma brutto wynagrodzenia rocznego za 2020 r.

Podsumowując, pracownik przywrócony do pracy ma prawo do „trzynastki” w sytuacji, gdy  zostanie mu przyznane wynagrodzenie za czas pozostawania bez pracy za minimum 6 miesięcy. Dodatkowe wynagrodzenie roczne to nie, jak wynika z potocznego rozumienia, dodatkowa pensja, lecz 8,5% wynagrodzenia otrzymanego przez pracownika w ciągu roku, pod warunkiem że przepracował on u danego pracodawcy minimum pół roku.