Poradnik Pracownika
Header oprogramowania dla biur rachunkowych Header oprogramowania dla biur rachunkowych Header oprogramowania dla biur rachunkowych

Jak postępować, gdy komornik zajmuje wynagrodzenie ?

Zajęcie wynagrodzenia przez komornika sądowego – niezależnie od tego, czy jest spodziewane, czy też nie – jest niemiłą niespodzianką. Dłużnik ma dwie możliwości: może dług spłacić albo zakwestionować zasadność wyroku, który stał się podstawą egzekucji. Dowiedz się co zrobić, gdy komornik zajmie wynagrodzenie!

Komornik oznacza dodatkowe koszty

Postępowanie egzekucyjne musi być poprzedzone postępowaniem sądowym, które zostanie zakończone poprzez wydanie wyroku zasądzającego określoną należność pieniężną od pozwanego na rzecz powoda (osoby występującej z pozwem). Należność staje się wymagalna po uprawomocnieniu się wyroku sądowego – dłużnik powinien wówczas zapłacić kwotę wynikającą z orzeczenia (wraz z odsetkami, jeżeli tak zadecydował sąd) na rzecz osoby uprawnionej. Może on próbować porozumieć się z wierzycielem i ustalić dodatkowe zasady spłaty zadłużenia (na przykład spłatę w ratach), nawet jeżeli taka możliwość nie została ustalona w treści wyroku. 

Jeżeli dłużnik dobrowolnie nie ureguluje zadłużenia, wierzyciel ma prawo do złożenia wniosku o wszczęcie i prowadzenie egzekucji przez komornika sądowego. 

Prowadzenie postępowania przez komornika nie jest bezpłatne – wiąże się z dodatkowymi kosztami. Oznacza to, że oprócz kwoty wynikającej z wyroku sądowego dłużnik, przeciwko któremu prowadzone jest postępowanie przez komornika sądowego, będzie musiał ponieść również koszty samej egzekucji.

Koszty komornicze obciążają dłużnika, tj. osobę, przeciwko której jest prowadzone postępowanie egzekucyjne. 
Z każdej wyegzekwowanej kwoty komornik pobiera 10% jej wartości.

Prowadzący postępowanie komornik odejmie od każdej kwoty, którą uda mu się wyegzekwować od dłużnika, dodatkową kwotę na pokrycie swoich kosztów. Zgodnie z obowiązującymi przepisami, kwota ta wynosi 10% wyegzekwowanej sumy, przy czym minimalna wysokość opłaty to 300,00 zł. W niektórych sytuacjach minimalna opłata wyniesie 200,00 zł – jeżeli komornik prowadzi egzekucję wyłącznie poprzez zajęcie rachunku bankowego, wynagrodzenia za pracę, świadczenia z ubezpieczenia społecznego albo poprzez zajęcie przysługującej dłużnikowi wierzytelności. 

Przykład 1.

Przeciwko Adamowi prowadzone jest postępowanie egzekucyjne, w którego toku komornik egzekwuje należność z nieopłaconego w terminie kredytu. Wysokość zajęcia komorniczego wynosi 4000,00 zł. Do tej kwoty komornik doliczy 400,00 zł kosztów komorniczych (tj. 10% wyegzekwowanej kwoty).

Dłużnik, który otrzymał pismo o wszczęciu postępowania egzekucyjnego (i na przykład, o zajęciu wynagrodzenia) może obniżyć wysokość kosztów komorniczych, jeżeli dokona dobrowolnej spłaty zadłużenia. Jeżeli:

  • wpłaci kwotę zadłużenia na rachunek bankowy komornika albo bezpośrednio w jego kancelarii;
  • spłaci zadłużenie w całości lub w części;
  • spłata nastąpi w terminie 1 miesiąca od daty doręczenia zawiadomienia,

koszty komornicze zostaną zmniejszone z 10% do 3%.

Dłużnik może obniżyć wysokość kosztów związanych z prowadzeniem postępowania komorniczego, jeżeli dobrowolnie spłaci swoje zadłużenie. 
Opłata komornicza będzie niższa również wówczas, gdy dłużnik dokona spłaty zadłużenia bezpośrednio do rąk wierzyciela. W takim wypadku opłata zostanie obniżona do 5% wartości spłaconej kwoty (minimalnie 200,00 zł), jeżeli dłużnik dokonał spłaty w terminie 1 miesiąca liczonego od dnia doręczenia pisma zawiadamiającego o wszczęciu postępowania. Jeżeli dłużnik spłaci swoje zadłużenie po upływie miesiąca, opłata nie zostanie obniżona.

Dłużnik może sprzeciwić się egzekucji

Jeżeli dłużnik nie zgadza się z prowadzoną egzekucją i nie chce dobrowolnie spłacić zadłużenia, może zakwestionować orzeczenie, które stało się podstawą do wszczęcia postępowania przez komornika sądowego.

Postępowanie egzekucyjne jest prowadzone na podstawie tzw. tytułu wykonawczego, tj. orzeczenia sądu (np. wyroku), któremu sąd nadał klauzulę wykonalności stwierdzającą, że orzeczenie nadaje się do egzekucji.
Aby zakwestionować zasadność prowadzonego postępowania egzekucyjnego, konieczne jest zaskarżenie wykonalności orzeczenia. Można to uczynić poprzez tzw. powództwo przeciwegzekucyjne (nazywane również powództwem opozycyjnym), w którym dłużnik domaga się pozbawienia wyroku wykonalności (w całości albo w części). 

Powództwo przeciwegzekucyjne może zostać zasadnie wniesione w przypadkach opisanych w przywołanym poniżej przepisie art. 840 § 1 Kodeksu postępowania cywilnego.

Art. 840 § 1 Kodeksu postępowania cywilnego
Dłużnik może w drodze powództwa żądać pozbawienia tytułu wykonawczego wykonalności w całości lub części albo ograniczenia, jeżeli:
1) przeczy zdarzeniom, na których oparto wydanie klauzuli wykonalności, a w szczególności gdy kwestionuje istnienie obowiązku stwierdzonego tytułem egzekucyjnym niebędącym orzeczeniem sądu albo gdy kwestionuje przejście obowiązku mimo istnienia formalnego dokumentu stwierdzającego to przejście;
2) po powstaniu tytułu egzekucyjnego nastąpiło zdarzenie, wskutek którego zobowiązanie wygasło albo nie może być egzekwowane; gdy tytułem jest orzeczenie sądowe, dłużnik może oprzeć powództwo także na zdarzeniach, które nastąpiły po zamknięciu rozprawy, a także na zarzucie spełnienia świadczenia, jeżeli zgłoszenie tego zarzutu w sprawie było z mocy ustawy niedopuszczalne;
3) małżonek, przeciwko któremu sąd nadał klauzulę wykonalności na podstawie art. 787, wykaże, że egzekwowane świadczenie wierzycielowi nie należy się, przy czym małżonkowi temu przysługują zarzuty nie tylko z własnego prawa, lecz także zarzuty, których jego małżonek wcześniej nie mógł podnieść”.
Najczęstszą przyczyną wniesienia powództwa przeciwegzekucyjnego jest wystąpienie zdarzeń, które powodują, że egzekwowanie wydanego w sprawie wyroku jest niemożliwe – zazwyczaj będzie to uprzednia spłata całości zadłużenia.

Przykład 2.

1 grudnia 2019 r. zapadł wyrok zasądzający kwotę 2000,00 zł od Jana Kowalskiego na rzecz Adama Nowaka. Wyrok uprawomocnił się 15 grudnia 2019 r. i tego samego dnia Jan Kowalski zapłacił powodowi całą należność za pomocą przelewu sądowego. Adam Nowak – mimo otrzymania spłaty – złożył wniosek o nadanie klauzuli wykonalności i po jej otrzymaniu złożył wniosek do komornika sądowego. Komornik wszczął egzekucję i zajął wynagrodzenie za pracę Jana Kowalskiego. W takiej sytuacji Jan Kowalski ma prawo do wniesienia powództwa przeciwegzekucyjnego, którego celem będzie pozbawienie orzeczenia wykonalności. Będzie on miał prawo do uzyskania zwrotu kosztów związanych z prowadzonym postępowaniem (np. opłaty sądowej, honorarium profesjonalnego pełnomocnika itd.).

Powództwo opozycyjne musi zostać złożone do sądu, w którego okręgu prowadzi się egzekucję. Miejsce jej prowadzenia jest określone zazwyczaj poprzez określenie właściwości komornika sądowego. 

Dłużnik ma prawo do wniesienia powództwa w każdym czasie – przepisy Kodeksu postępowania cywilnego nie przewidują określonego terminu na wszczęcie sprawy. Powinno to nastąpić przed zakończeniem postępowania egzekucyjnego.

W pozwie powód musi wskazać wszystkie zarzuty, które stawia wydanemu w sprawie postanowieniu o nadaniu orzeczeniu klauzuli wykonalności. Jeżeli tego nie uczyni, utraci prawo do powoływania się na te zarzuty w toku sprawy sądowej.

Powództwo opozycyjne podlega opłacie sądowej – jej wysokość jest uzależniona od wartości przedmiotu sporu (kwoty, której dotyczy postępowanie). W przypadku, gdy wartość ta przekracza 20 000,00 zł, zgodnie z ogólną zasadą opłata wyniesie 5% WPS. W sprawach o WPS niższe niż 20 000,00 zł, wysokość opłaty sądowej wyniesie od 30,00 do 1000,00 zł, w zależności od dokładnej kwoty WPS.