Jakich dochodów nie może zająć komornik podczas egzekucji komorniczej?

Prowadzenie egzekucji komorniczej nie oznacza, że dłużnik ma zostać bez środków do życia. Wprowadzone zostały regulacje mające chronić dłużników przed nadmiernym egzekwowaniem. Wyjaśniamy, jakich dochodów nie może zająć komornik.

Potrącenia wynagrodzenia za pracę

Istnieje możliwość dokonywania potrąceń z wynagrodzenia pracowniczego po odliczeniu składek na ubezpieczenia społeczne, zaliczki na podatek dochodowy od osób fizycznych oraz wpłat dokonywanych do pracowniczego planu kapitałowego, jeżeli pracownik nie zrezygnował z ich dokonywania.

Potrąceniu we wskazanej kolejności ulegają tylko następujące należności:

1. sumy egzekwowane na mocy tytułów wykonawczych na zaspokojenie świadczeń alimentacyjnych;
2. sumy egzekwowane na mocy tytułów wykonawczych na pokrycie należności innych niż świadczenia alimentacyjne;
3. zaliczki pieniężne udzielone pracownikowi;
4. kary pieniężne przewidziane w Kodeksie pracy.

Potrącenia sum egzekwowanych na mocy tytułów wykonawczych na pokrycie należności innych niż świadczenia alimentacyjne i zaliczki pieniężne udzielone pracownikowi nie mogą w sumie przekraczać połowy wynagrodzenia, a łącznie z potrąceniami sum egzekwowanych na mocy tytułów wykonawczych na zaspokojenie świadczeń alimentacyjnych – 3/5 wynagrodzenia.

Kwoty wolne od potrąceń z wynagrodzenia

Kodeks pracy wskazuje, jakie są wolne od potrąceń kwoty wynagrodzenia. 

Powyższe zasady stosowane są także, jeżeli pracodawca dokonuje na wniosek wierzyciela na podstawie przedłożonego przez niego tytułu wykonawczego potrąceń na zaspokojenie świadczeń alimentacyjnych, których pracodawca dokonuje również bez postępowania egzekucyjnego, z wyjątkiem przypadków, gdy:

1. świadczenia alimentacyjne mają być potrącane na rzecz kilku wierzycieli, a łączna suma, która może być potrącona, nie wystarczy na pełne pokrycie wszystkich należności alimentacyjnych;
2. wynagrodzenie za pracę zostało zajęte w trybie egzekucji sądowej lub administracyjnej.

Stosowanie kwot wolnych od potrąceń do innych świadczeń

Kwoty wolne od potrąceń wynikające z przepisów Kodeksu pracy mają zastosowanie odpowiednio do zasiłków dla bezrobotnych, dodatków aktywizacyjnych, stypendiów oraz dodatków szkoleniowych, wypłacanych na podstawie Ustawy z dnia 20 kwietnia 2004 roku o promocji zatrudnienia i instytucjach rynku pracy, do uposażeń posłów i senatorów, należności członków rolniczych spółdzielni produkcyjnych i ich domowników z tytułu pracy w spółdzielni, wynagrodzeń członków spółdzielni pracy oraz wszystkich świadczeń powtarzających się, których celem jest zapewnienie utrzymania albo stanowiących jedyne źródło dochodu dłużnika będącego osobą fizyczną.

Ograniczeń przewidzianych dla uposażeń posłów i senatorów, należności członków rolniczych spółdzielni produkcyjnych i ich domowników z tytułu pracy w spółdzielni, wynagrodzeń członków spółdzielni pracy i wszystkich świadczeń powtarzających się, których celem jest zapewnienie utrzymania albo stanowiących jedyne źródło dochodu dłużnika będącego osobą fizyczną nie stosuje się do wierzytelności członków rolniczych spółdzielni produkcyjnych z tytułu udziału w dochodach spółdzielni przypadających im od wniesionych do spółdzielni wkładów.

Kwoty wolne od potrąceń w przypadku egzekucji z rent i emerytur

W przypadku prowadzenia egzekucji przez komornika obejmującej świadczenia rentowe i emerytalne kwoty emerytury i renty wolnej od egzekucji i potrąceń wynoszą:

1. 500 zł przy potrącaniu:

• sum egzekwowanych na mocy tytułów wykonawczych na zaspokojenie: należności alimentacyjnych, należności z tytułu świadczeń z funduszu alimentacyjnego wypłaconych osobie uprawnionej, należności likwidatora funduszu alimentacyjnego powstałych z tytułu świadczeń alimentacyjnych oraz należności z tytułu wypłaconej zaliczki alimentacyjnej wypłaconych osobie uprawnionej wraz z kosztami i opłatami egzekucyjnymi,
• należności alimentacyjnych potrącanych na wniosek wierzyciela na podstawie przedłożonego przez niego tytułu wykonawczego;

2. 825 zł przy potrącaniu sum egzekwowanych na mocy tytułów wykonawczych na pokrycie należności innych niż należności alimentacyjne, należności z tytułu świadczeń z funduszu alimentacyjnego wypłaconych osobie uprawnionej, należności likwidatora funduszu alimentacyjnego powstałych z tytułu świadczeń alimentacyjnych oraz należności z tytułu wypłaconej zaliczki alimentacyjnej wypłaconych osobie uprawnionej wraz z kosztami i opłatami egzekucyjnymi;
3. 660 zł przy potrącaniu należności takich jak:

• świadczenia wypłacane w kwocie zaliczkowej, kwoty świadczenia lub świadczeń płaconych za okres, za który przysługuje prawo do wypłaty świadczenia wyższego lub wybranego przez zainteresowanego albo więcej niż jednego świadczenia, świadczenia wypłacane w kwocie zaliczkowej kwoty zasiłku chorobowego za okres po ustaniu tytułu ubezpieczenia oraz świadczenia rehabilitacyjnego, o których mowa w przepisach o świadczeniach pieniężnych z ubezpieczenia społecznego w razie choroby i macierzyństwa, zaliczone na poczet emerytury przyznanej za okres, za który zostały pobrane,
• kwoty nienależnie pobranych emerytur, rent i innych świadczeń z tytułu zaopatrzenia emerytalnego oraz ubezpieczenia społecznego za okres przed dniem wejścia w życie Ustawy z dnia 17 grudnia 1998 roku o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych,
• kwoty nienależnie pobranych emerytur, rent i innych świadczeń z tytułu ubezpieczeń społecznych, o których mowa w ustawie o systemie ubezpieczeń społecznych, wraz z odsetkami za zwłokę w ich spłacie,
• kwoty nienależnie pobranych emerytur, rent i innych świadczeń z tytułu zaopatrzenia określonego w odrębnych przepisach,
• kwoty nienależnie pobranych świadczeń uzupełniających dla osób niezdolnych do samodzielnej egzystencji,
• kwoty nienależnie pobranych świadczeń postojowych otrzymanych na podstawie przepisów Ustawy z dnia 2 marca 2020 roku o szczególnych rozwiązaniach związanych z zapobieganiem, przeciwdziałaniem i zwalczaniem COVID-19, innych chorób zakaźnych oraz wywołanych nimi sytuacji kryzysowych,
• nieopłacone należności z tytułu składek oraz odsetek za zwłokę, kosztów egzekucyjnych, kosztów upomnienia i dodatkowa opłata, nieopłacone w terminie, do których poboru jest obowiązany Zakład,
• kwoty nienależnie pobranych świadczeń wychowawczych i świadczeń dobry start;

4. 200 zł przy potrącaniu należności z tytułu odpłatności za pobyt osób uprawnionych do świadczeń w domach pomocy społecznej, zakładach opiekuńczo-leczniczych lub zakładach pielęgnacyjno-opiekuńczych – na wniosek dyrektorów tych placówek.

Kwoty te podlegają corocznej waloryzacji od 1 marca na zasadach określonych dla emerytur i rent.

Jakich dochodów nie może zająć komornik i nigdy nie podlegają egzekucji?

Poniżej znajduje się lista dotycząca tego jakich dochodów nie może zająć komornik i nigdy nie podlegają egzekucji:

1. świadczenia alimentacyjne;
2. świadczenia pieniężne wypłacane w przypadku bezskuteczności egzekucji alimentów;
3. świadczenia rodzinne;
4. dodatki rodzinne;
5. dodatki pielęgnacyjne;
6. dodatki porodowe;
7. dodatki dla sierot zupełnych;
8. zasiłki dla opiekunów;
9. świadczenia z pomocy społecznej;
10. świadczenia integracyjne;
11. świadczenie wychowawcze;
12. świadczenie dobry start;
13. jednorazowe świadczenie z tytułu urodzenia się żywego dziecka posiadającego zaświadczenie stwierdzające ciężkie i nieodwracalne upośledzenie albo nieuleczalną chorobę zagrażającą życiu, które powstały w prenatalnym okresie rozwoju dziecka lub w czasie porodu;
14. dodatek osłonowy;
15. dodatek węglowy;
16. dodatek dla gospodarstw domowych z tytułu wykorzystywania niektórych źródeł ciepła i dodatek dla niektórych podmiotów niebędących gospodarstwami domowymi z tytułu wykorzystania niektórych źródeł ciepła;
17. dodatek elektryczny;
18. refundacja podatku VAT;
19. bon energetyczny;
20. świadczenie wspierające;
21. świadczenia w ramach programu „Aktywny rodzic”; 
22. dodatki mieszkaniowe;
23. dodatki energetyczne;
24. zapomogi udzielone na podstawie Ustawy z dnia 11 sierpnia 2021 roku o kasach zapomogowo-pożyczkowych;
25. dodatki i inne kwoty, o których mowa w Ustawie o wspieraniu rodziny i systemie pieczy zastępczej z dnia 9 czerwca 2011 roku , oraz środki finansowe na utrzymanie lokalu mieszkalnego w budynku wielorodzinnym lub domu jednorodzinnego, w części przysługującej na umieszczone w rodzinie zastępczej lub rodzinnym domu dziecka dzieci i osoby, które osiągnęły pełnoletność, przebywając w pieczy zastępczej.

Przykład 1. 

Pani Grażyna ma zadłużenie z tytułu zaległości kredytowych na kwotę 300 000 zł. Komornik zajął jej środki otrzymane jako 800 plus na dzieci. Czy działanie komornika jest prawidłowe? Co w tej sytuacji powinna zrobić pani Grażyna? 

Działanie komornika jest niezgodne z prawem, nie ma on bowiem prawa zająć świadczenia wychowawczego 800 plus. W tej sytuacji pani Grażyna powinna zgłosić skargę na czynność komornika.

Jakich dochodów nie może zająć komornik? Podsumowanie

Zatem jakich dochodów nie może zająć komornik? Najogólniej rzecz biorąc, świadczenia socjalne nie są świadczeniami podlegającymi egzekucji. Pozostałe dochody mogą podlegać egzekucji, ale są pewne ograniczenia w tym zakresie.