Urlop rodzicielski 2025 - jakie formalności?

Zbliża się termin porodu. Już teraz zdecydowałam, że będę korzystać zarówno z urlopu macierzyńskiego, jak i urlop rodzicielski wykorzystam w pełnym przysługującym mi wymiarze. Jakich formalności powinnam dopełnić w związku z tymi urlopami? Jakie wnioski do pracodawcy złożyć? Proszę o pomoc.

Julita, Zielona Góra

Kobieta, która stara się o otrzymanie świadczenia macierzyńskiego i chce skorzystać z urlopu macierzyńskiego i rodzicielskiego, musi złożyć odpowiednie dokumenty u swojego pracodawcy.

Urlop macierzyński - formalności

Urlop macierzyński przysługuje w wymiarze 20 tygodni (przy porodzie jednego dziecka), z czego 6 tygodni przyszła mama może wykorzystać przed planowanym terminem porodu. Jednak bez względu na to, kiedy zacznie się korzystać z urlopu macierzyńskiego (przed porodem czy po), 14 tygodni urlopu macierzyńskiego musi wykorzystać matka dziecka. Pozostałe 6 tygodni może wykorzystać także ojciec.

W celu otrzymania urlopu macierzyńskiego pracownica musi złożyć u pracodawcy:

• zaświadczenie lekarskie o przewidywanym terminie porodu - jeśli pracownica chce wykorzystać urlop macierzyński przed porodem,
• akt urodzenia dziecka  - oryginał lub kopię z potwierdzeniem “za zgodność z oryginałem”,
• wniosek matki dziecka - urlop macierzyński przysługuje z mocy prawa ale pracownik powinien złożyć złożyć wniosek o urlop w celu poinformowania pracodawcy o okresie przebywania na urlopie macierzyńskim. Informujący o tym, że od 14. tygodnia z urlopu macierzyńskiego będzie korzystał ojciec dziecka należy przedstawić pracodawcy w formie wniosku, który należy złożyć minimum 7 dni przed planowanym powrotem do pracy.

Pracownica nie ma obowiązku składania pracodawcy wniosku o udzielenie urlopu macierzyńskiego ponieważ urlop ten przysługuje jej automatycznie, jednak wniosek należy złożyć w celu poinformowania pracodawcy o terminie jego obowiązywania.
Urlop macierzyński pracodawca ma obowiązek udzielić na podstawie zaświadczenia lekarskiego o przewidywanym terminie porodu - jeśli pracownica chce skorzystać z urlopu przed porodem - lub skróconego odpisu aktu urodzenia - jeśli chce korzystać z urlopu macierzyńskiego po porodzie.

Urlop rodzicielski - dokumenty

Po wejściu w życie zmian w Kodeksie pracy wynikających z dyrektywy 2019/1158, urlop rodzicielski uległ wydłużeniu o 9 tygodni i odpowiednio wynosi: 41 tygodni w przypadku urodzenia jednego dziecka i 43 przy porodzie dwójki i więcej dzieci. Istotną kwestią jest fakt, że pula 9 tygodni, o jaką został zwiększony urlop rodzicielski, to okres przeznaczony wyłącznie dla jednego z rodziców. Nie ma możliwości przeniesienia tego prawa na drugiego z opiekunów. 

Urlop rodzicielski przysługiwać będzie pracownikowi, który złoży odpowiedni wniosek do pracodawcy. Pracownik ma do wyboru dwie ścieżki postępowania:

• złożyć wniosek o udzielenie urlopu rodzicielskiego bezpośrednio po urlopie macierzyńskim - wniosek należy złożyć w terminie do 21 dni po porodzie. W tym przypadku pracownik będzie otrzymywał 81,5% podstawy wymiaru zasiłku macierzyńskiego przez cały okres urlopu macierzyńskiego i rodzicielskiego (chyba że zaznaczy we wniosku inny podział wypłaty zasiłku). Jednak dodatkowy, 9-tygodniowy okres rodzicielskiego płatny będzie w wysokości 70% podstawy.
• złożyć wniosek o udzielenie całości (lub części) urlopu rodzicielskiego najpóźniej 21 dni przed planowanym rozpoczęciem urlopu rodzicielskiego. W tym przypadku zasiłek macierzyński będzie wypłacany w wysokości 100% podstawy zasiłku przez 20 tygodni urlopu macierzyńskiego i 6 pierwszych tygodni urlopu rodzicielskiego. Przez pozostałe 26 tygodni zasiłek macierzyński będzie wypłacany w wysokości 60% podstawy zasiłku.

Po zakończeniu urlopu rodzicielskiego pracownik powinien zostać dopuszczony do pracy na dotychczasowym stanowisku.

Podsumowując, jeśli chcemy skorzystać z urlopu rodzicielskiego, to konieczne jest dopełnienie kilku istotnych formalności. Ma to wpływ nie tylko na prawo do korzystania z tego przywileju, ale i na wysokość zasiłku jaki otrzyma pracownik.