Asystent nauczyciela - na czym polega jego praca?
Nowelizacja ustawy o systemie oświaty z 2014 roku wprowadziła nowy zawód w polskich szkołach podstawowych i specjalnych. Jest to asystent nauczyciela i wychowawcy w świetlicy. Przede wszystkim uznano ten zawód za konieczny ze względu na to, że 6-latki miały zacząć naukę w szkole podstawowej. Na czym polega praca asystenta i jak wygląda jego zatrudnienie?
Kto może zostać asystentem nauczyciela?
Osoba, która chce podjąć pracę na stanowisku asystenta nauczyciela, musi mieć wyższe wykształcenie, które wymagane jest w przypadku pracy w szkołach podstawowych, poza tym konieczne jest również ukończenie kursu pedagogicznego. Kandydat na to stanowisko musi również przedstawić zaświadczenia o braku wszczętych postępowań: dyscyplinarnego i karnego oraz niekaralności.
Czym zajmuje się asystent nauczyciela?
Jak wskazuje nazwa tego stanowiska, asystent nauczyciela miał pomagać mu w opiece nad dziećmi i pracą z nimi.
Jak wiadomo, nauczyciel zajmuje się w swojej pracy wieloma zadaniami, oprócz przygotowania i przeprowadzenia lekcji musi również często zadbać o sprzęt potrzebny do lekcji, przygotować testy czy sprawdziany, jeździ również na wycieczki, przygotowuje różnego rodzaju akademie, przedstawienia, apele itp. W związku z tym pomoc może być mu naprawdę potrzebna.
Asystent nauczyciela może wyręczać go w takich właśnie zadaniach, jak przygotowanie sprawdzianów, przyniesienie i zainstalowanie różnego rodzaju sprzętów, pomoc w wycieczkach szkolnych czy przygotowaniach do wszelkiego rodzaju uroczystości. Nie może jednak przejąć obowiązków nauczyciela w kwestii prowadzenia zajęć pod względem merytorycznym czy dydaktycznym.
Asystent nauczyciela może zostać zatrudniony nie tylko w szkole podstawowej, lecz także specjalnej lub integracyjnej. Może pomagać nauczycielom dyplomowanym, opiekunom w świetlicach czy osobom pracującym z klasami od pierwszej do trzeciej.
Zatrudnienie asystenta nauczyciela
Asystenta zatrudnia gmina na podstawie umowy o pracę. Ona również zapewnia mu wynagrodzenie, które nie może być wyższe od pensji nauczyciela dyplomowanego. Jego etat trwa 40 godzin (nawet dwukrotnie więcej niż nauczyciela).
Nauczyciel zatrudniony jest w oparciu o Kartę Nauczyciela. Z racji jednak tego, że asystent nauczyciela jest zatrudniony na podstawie Kodeksu pracy, obejmują go zupełnie inne warunki zatrudnienia.
Ze względu na to, że gmina ma zapewniać środki na wynagrodzenie asystenta, w wielu miejscowościach nie jest przewidziane zatrudnianie tego typu osób - głównie ze względu na to, że nie przewidziano ich w planowanym budżecie.
Asystent nauczyciela - zły pomysł?
Kiedy pojawiła się nowa ustawa i wprowadzono zawód asystenta nauczyciela, wiele osób było temu bardzo przeciwnych. Owszem, w przypadku 6-latków rozpoczynających naukę pomoc mogłaby być potrzebna, jednak uważano, że tak naprawdę asystenci zabiorą pracę “właściwym” nauczycielom - w końcu wielu z nich jest zwalnianych ze względu na to, że dzieci w szkołach jest coraz mniej.
Oczywiście były też osoby, które popierały ten pomysł, gdyż uważały, że jest to doskonała droga kariery dla osób, które ukończyły studia pedagogiczne. Nie da się ukryć, że praca ta zapewniałaby im potrzebne doświadczenie zawodowe.
Jednak tak naprawdę obecnie, choć minęło dopiero 3,5 roku od wprowadzenia zawodu, więcej jest jego przeciwników, co więcej stanowisko to wydaje się niepotrzebne, stworzone na siłę.
Przede wszystkim warto podkreślić, że asystent nauczyciela został wprowadzany do szkół, ponieważ dzieci miały rozpocząć naukę w szkole rok wcześniej. Jednak w trakcie tej zmiany zmienił się także rząd, który zrezygnował z tego pomysłu, wracając do starego porządku.
W związku z tym nie da się ukryć, że i powoływanie nowych asystentów straciło sens, wydano więc nowe ustalenia.
Co dalej z asystentem nauczyciela?
W związku z tym, że asystent nauczyciela zatrudniany jest na podstawie Kodeksu pracy, Związek Nauczycieli Polskich obawiał się, że jest to tylko jedna z dróg, aby obejść przepisy zawarte w Karcie Nauczyciela.
Aby tak się nie stało, starano się zrobić wszystko, by przepisy stanowiły o tym, że asystent nie może zastąpić “właściwego” nauczyciela. Co za tym idzie stanowisko to jest likwidowane.
Ministerstwo Edukacji Narodowej tak uzasadnia swoją decyzję: Formułowane są jednakże zarzuty, iż pomimo wymogu posiadania kwalifikacji nauczycielskich asystent nie jest nauczycielem i nie może wykonywać żadnych zadań określonych dla nauczycieli, jak również jego status pracowniczy jest zupełnie różny od statusu nauczyciela. Przy niejasno sprecyzowanym zakresie zadań asystenta nauczyciela trudne jest rozgraniczenie jego zadań od zadań pomocy nauczyciela, pomimo, że w stosunku do asystenta nauczyciela stawiane są zdecydowanie wyższe wymagania.
W związku z tym nowi asystenci nie są zatrudniani, a ci, którzy pełnili swoją funkcję, musieli skończyć pracę na obowiązujących zasadach do 31 sierpnia 2020 roku.
