Poradnik Pracownika

Benefity pracownicze związane z rodzicielstwem - przegląd

Nadal znalezienie dobrze wykwalifikowanych pracowników i zatrzymanie ich w swojej firmie dla pracodawców stanowi nie lada wyczyn. Rynek pracownika wymusza na pracodawcach konkurencyjność w ofertach pracy. Dziś nie tylko wynagrodzenie jest istotnym czynnikiem przy wyborze oferty pracy, lecz także ważne są inne oferowane przez niego świadczenia, czyli benefity pracownicze. Dla osób posiadających dzieci lub zdecydowanych posiadać je w przyszłości istotnym czynnikiem przy decyzji o zatrudnieniu może być zaoferowanie przez pracodawcę benefitów kierowanych w stosunku do rodziców. Poniżej przedstawiamy benefity pracownicze związane z rodzicielstwem.

Benefity pracownicze związane z rodzicielstwem

Pracownik poza wynagrodzeniem może otrzymywać inne świadczenia, z czego niektóre z nich są obowiązkowe dla pracodawcy, a inne zależą od jego dobrej woli. Benefity pracownicze to świadczenia pozapłacowe otrzymywane od pracodawcy poza wypłacanym pracownikowi wynagrodzeniem. Ich katalog w zasadzie jest nieograniczony. Często też preferencje pracowników i pracodawców w tym zakresie ulegają zmianom.

Wśród benefitów pracowniczych o charakterze prorodzinnym wymienić należy:

  • dodatkowy urlop;
  • pomieszczenia do pracy z dzieckiem w biurze, tzw. baby roomy;
  • pokoje do karmienia dziecka;
  • żłobek lub przedszkole w miejscu pracy;
  • dofinansowanie leczenia in vitro;
  • becikowe” dla pracownika;
  • dofinansowanie wypoczynku dzieci pracowników;
  • wyprawka szkolna;
  • specjalne wydarzenia dla dzieci pracowników;
  •  dofinansowanie opieki nad dzieckiem;
  • możliwość pracy zdalnej;
  • elastyczna organizacja pracy;
  • wyprawka dla noworodka.

Dodatkowy urlop

Kodeks pracy przyznaje pracownikowi wychowującemu przynajmniej jedno dziecko w wieku do 14 lat prawo do zwolnienia od pracy w wymiarze 16 godzin albo 2 dni, z zachowaniem prawa do wynagrodzenia. Ponadto w ubiegłym roku wprowadzono do Kodeksu pracy rozwiązanie związane z urlopem opiekuńczym, który również może być wykorzystany na opiekę nad dzieckiem pracownika. Urlop opiekuńczy przysługuje pracownikowi w ciągu roku kalendarzowego w wymiarze 5 dni, w celu zapewnienia osobistej opieki lub wsparcia osobie będącej członkiem rodziny lub zamieszkującej w tym samym gospodarstwie domowym, która wymaga opieki lub wsparcia z poważnych względów medycznych. Jednak to może okazać się niewystarczające, zwłaszcza przy małych dzieciach, dlatego coraz większa liczba pracodawców już na etapie rekrutacji wskazuje na dodatkowe dni wolne od pracy i pełnopłatne. 

Kodeks pracy określa jedynie minimalny wymiar gwarantowanego urlopu wypoczynkowego w danym roku. Wobec tego pracodawca może przewidzieć dla swoich pracowników zakres urlopu wyższy, niż wynika to z przepisów. Pracodawcy, decydując się na wprowadzenie dodatkowych dni urlopu, wskazują, jaki jest ich wymiar. Dlatego też ciekawym benefitem pracowniczym dla pracowników rodziców jest udzielenie im dodatkowych dni wolnych na opiekę nad dziećmi.

Baby roomy, pokoje do karmienia, żłobki i przedszkola firmowe

Innym ciekawym rozwiązaniem, na które mogą pozwolić sobie pracodawcy mający na to odpowiednią przestrzeń, jest wprowadzenie wydzielonego w biurze pomieszczenia do pracy z dzieckiem. W takim pomieszczeniu powinno znaleźć się odpowiednie wyposażenie, w tym zabawki dla dzieci. Pomieszczenie to może się okazać świetnym rozwiązaniem, kiedy zajdzie nagła potrzeba opieki nad dzieckiem przez pracownika. 

Innym rozwiązaniem jest też wprowadzenie pokoi do karmienia dziecka pozwalające pracownicy, która chce nakarmić dziecko, uczynić to na osobności – z dala od cudzych spojrzeń. 

Większe firmy mogą pozwolić sobie na własne przedszkole lub żłobek firmowy. Jednakże w Polsce taki benefit nie jest jeszcze popularny. Zaletą takiego rozwiązania jest to, że pracownik – rodzic może w czasie przerwy od pracy zajrzeć do dziecka. Ponadto pozwala to zaoszczędzić czas, jaki konieczny jest na dowiezienie i odebranie dziecka z placówki.

Dofinansowanie leczenia in vitro

Z uwagi na dotychczasową sytuację w kraju i brak dofinansowania leczenia metodą in vitro niepłodność u par, zdarzały się sytuacje, kiedy pracodawca oferował benefit w tej postaci. Był on skierowany przede wszystkim do pracowników, którzy nie mogli skorzystać z dofinansowania, jakie oferowały niektóre gminy. Obecnie ma zostać wprowadzony program dofinansowania leczenia in vitro w ramach NFZ, więc możliwe, że ten benefit straci na znaczeniu.

Becikowe

Niektórzy pracodawcy oferują swoim pracownikom świadczenie w postaci tzw. becikowego. Świadczenie to jest wypłacane w ustalonej przez pracodawcę wysokości w przypadku urodzenia się pracownikowi dziecka. 

Pamiętać należy, że tego rodzaju świadczenie nie pozbawia prawa do świadczenia becikowego przewidzianego w Ustawie z dnia 28 listopada 2003 roku o świadczeniach rodzinnych, które to stanowi jednorazową zapomogę z tytułu urodzenia się żywego dziecka w wysokości 1000 zł na jedno dziecko, które przysługuje matce dziecka lub ojcu dziecka lub opiekunowi prawnemu albo opiekunowi faktycznemu dziecka, jeżeli dochód rodziny w przeliczeniu na osobę nie przekracza kwoty 1922 zł i tylko w przypadku, gdy kobieta, która urodziła dziecko, pozostawała pod opieką medyczną nie później niż od 10. tygodnia ciąży do porodu, z wyjątkiem osób będących prawnymi lub faktycznymi opiekunami dziecka, a także do osób, które przysposobiły dziecko.

Dofinansowanie wypoczynku dzieci

W przypadku rodziców starszych dzieci atrakcyjnym benefitem pozapłacowym może okazać się dofinansowanie wypoczynku dzieci – czy to na koloniach, obozach, czy zielonych szkołach. To pracodawca decyduje o zasadach tego dofinansowania. Z perspektywy rodzica wydaje się to atrakcyjne rozwiązanie pozwalające zorganizować dzieciom czas przy zaoszczędzeniu środków, które normalnie rodzice musieliby wyłożyć z własnej kieszeni. 

Wyprawka szkolna

Niektórzy pracodawcy decydują się na wprowadzenie w swojej firmy benefitu dotyczącego przekazywania dzieciom pracowników wyprawki szkolnej. Najczęściej benefit ten sprowadza się do tego, że pracownicy otrzymują określoną kwotę pieniężną każdego roku w okolicach rozpoczęcia roku szkolnego. 

To pracodawca decyduje o wysokości tego świadczenia. Może zostać ona także uzależniona od wysokości poniesionych na wyprawkę wydatków.

Imprezy dla dzieci

Pracodawcy mogą także oferować swoim pracownikom rodzicom benefit w postaci organizacji specjalnych wydarzeń dla dzieci. Mogą to być:

  • pikniki rodzinne; 
  • spotkania z okazji mikołajek;
  • spotkania z okazji Dnia Dziecka;
  • inne wydarzenia, np. konkursy;
  • spotkania integracyjne dzieci pracowników. 

Jest to benefit, z którego skorzystać mogą dzieci pracowników bez względu na wiek, dlatego jest bardzo uniwersalny. Można bowiem przygotować ofertę dla różnych kategorii wiekowych dzieci.

Dofinansowanie opieki nad dziećmi

Atrakcyjnym rozwiązaniem dla pracowników rodziców może być oferowanie im przez pracodawcę dofinansowania opieki nad dziećmi. Znaczna część rodziców zmuszona jest do korzystania z opieki w prywatnych żłobkach lub przedszkolach z uwagi na niedobory miejsc w publicznych placówkach. Koszt opieki nad dzieckiem w prywatnej placówce nie jest niski i stanowi poważne obciążenie dla domowego budżetu. Tego rodzaju benefit to szansa na refundację kosztów związanych z pobytem dzieci w żłobku, przedszkolu, klubach dziecięcych bądź sprawowaną opiekę przez opiekuna dziennego lub nianię. 

Możliwe jest też ograniczenie tego benefitu do partycypowania przez pracodawcę w ponoszonych przez pracownika kosztach zorganizowania awaryjnej opieki nad dzieckiem.

Praca zdalna

Kodeks pracy przewiduje różne podstawy pracy zdalnej. Obowiązkiem pracodawcy jest uwzględnienie wniosku pracownika o wykonywanie pracy zdalnej w przypadku pracownika:

  • rodzica dziecka posiadającego zaświadczenie potwierdzające ciężkie i nieodwracalne upośledzenie albo nieuleczalną chorobę zagrażającą życiu, które powstały w prenatalnym okresie rozwoju dziecka lub w czasie porodu, wydane przez lekarza ubezpieczenia zdrowotnego posiadającego specjalizację II stopnia lub tytuł specjalisty w dziedzinie: położnictwa i ginekologii, perinatologii, neonatologii, neurologii dziecięcej, kardiologii dziecięcej lub chirurgii dziecięcej;
  • rodzica dziecka legitymującego się orzeczeniem o niepełnosprawności albo orzeczeniem o umiarkowanym lub znacznym stopniu niepełnosprawności określonym w przepisach o rehabilitacji zawodowej i społecznej oraz zatrudnianiu osób niepełnosprawnych;
  • rodzica dziecka posiadającego odpowiednio opinię o potrzebie wczesnego wspomagania rozwoju dziecka, orzeczenie o potrzebie kształcenia specjalnego lub orzeczenie o potrzebie zajęć rewalidacyjno-wychowawczych;
  • pracownicy w ciąży;
  • wychowującego dziecko do ukończenia przez nie 4. roku życia;

Pracodawca może przewidzieć benefit w postaci rozszerzenia uprawnienia do pracy zdalnej na pracowników, którzy nie kwalifikują się do jej obligatoryjnego udzielenia w związku z rodzicielstwem na mocy zapisów Kodeksu pracy.

Elastyczne formy organizacji pracy

Poza tym dla pracowników rodziców atrakcyjny może okazać się benefit w postaci elastycznych form organizacji pracy. Wprawdzie i w tym zakresie wprowadzenie regulacji dotyczących równowagi między życiem zawodowym a prywatnym rodziców i opiekunów spowodowało możliwość wnioskowania elastycznej organizacji pracy przez pracownika wychowującego dziecko do ukończenia przez nie 8. roku życia.

Elastyczna organizacja czasu pracy to możliwość:

  • wykonywania pracy zdalnej;
  • stosowania przerywanego systemu czasu pracy;
  • stosowania systemu skróconego tygodnia pracy;
  • stosowania systemu pracy weekendowej;
  • stosowania ruchomych rozkładów czasu pracy;
  • stosowania indywidualnych rozkładów czasu pracy;
  • obniżenia wymiaru czasu pracy.

W tym wypadku pracodawca może przewidzieć, że rodzice również starszych niż 8-latki dzieci mogą korzystać z elastycznej organizacji pracy.

Wyprawka dla noworodka

Niektórzy pracodawcy oferują swoim pracownikom, którym urodziło się dziecko, wyprawkę dla noworodka, która obejmuje zestaw najpotrzebniejszych rzeczy dla małego dziecka, m.in. pieluszki, ubranka, zabawki.

Podsumowanie - benefity pracownicze związane z rodzicielstwem

Podsumowując, katalog benefitów pracowniczych związanych z rodzicielstwem jest szeroki. W niniejszym tekście przedstawione zostały wybrane benefity. Decydując się na wprowadzenie benefitów prorodzinnych, pracodawca podobnie jak w przypadku innych rodzajów benefitów pracowniczych powinien zasięgnąć u pracowników informacji na temat ich preferencji w tym zakresie. Pozwoli to realnie odpowiedzieć na potrzeby pracowników rodziców. Najważniejsze jest to, aby benefit rzeczywiście był przydatny dla danego pracownika, w konsekwencji to decyduje bowiem o wyborze zatrudnienia u pracodawcy i pozwala zmniejszać rotację pracowników.