Czy skrócenie zwolnienia lekarskiego jest możliwe?
Obecnie przebywam na długim zwolnieniu lekarskim. Czy mogę wrócić do pracy, zanim upłynie zwolnienie lekarskie? A jeśli tak, to czy muszę udać się na badania wcześniej czy tylko zgłosić powrót do pracy? Kiedy możliwe jest skrócenie zwolnienia lekarskiego?
Arkadiusz, Lądek Zdrój
W sytuacji, gdy trwa zwolnienie lekarskie, zabronione jest wykonywanie przez pracownika jakiejkolwiek pracy zarobkowej oraz wykorzystywanie zwolnienia w sposób niezgodny z jego celem. Naruszenie tego warunku może skutkować utratą prawa do zasiłku chorobowego za cały okres tego zwolnienia. Nie jest więc możliwe, aby pracownik został dopuszczony do pracy przez pracodawcę. W erze elektronicznych zwolnień takie działanie pracodawcy nie będzie już mogło być niczym usprawiedliwione. Wcześniej pracodawcy mogli usprawiedliwić się, że to pracownik nie dostarczył zwolnienia lekarskiego. Teraz jednak zwolnienia lekarskie pracowników trafiają niemal natychmiast na profil elektroniczny pracodawcy i ten ma wobec tego wgląd w to, jaki pracownik nie powinien zostać dopuszczony do pracy. Takie rozwiązanie umożliwia łatwą kontrolę i weryfikację przede wszystkim pracodawców. Ale czy pracownik może wrócić wcześniej do pracy? Skrócenie zwolnienia lekarskiego w dobie e-ZLA może nie być takie proste.
Pracownik powinien usprawiedliwić nieobecność
Zgodnie z przepisami pracownik powinien niezwłocznie poinformować swojego pracodawcę o przyczynie nieobecności w pracy. Nie ma tutaj wyjątku nawet w przypadku, kiedy zwolnienie chorobowe trafia na profil PUE pracodawcy. Zgodnie z Rozporządzeniem Ministra Pracy i Polityki Socjalnej z dnia 15 maja 1996 r. w sprawie sposobu usprawiedliwiania nieobecności w pracy oraz udzielania pracownikom zwolnień od pracy w razie zaistnienia przyczyn uniemożliwiających stawienie się do pracy pracownik jest bowiem obowiązany niezwłocznie zawiadomić pracodawcę o przyczynie swojej nieobecności i przewidywanym okresie jej trwania, nie później niż w drugim dniu tej nieobecności.
Skrócenie zwolnienia lekarskiego przez pracownika
Pracownik może przerwać zwolnienie lekarskie za zgodą lekarza i wrócić do pracy, jeśli w jego ocenie odzyskał zdolność do wykonywania pracy. Jednak, aby taki proces był prawidłowo przeprowadzony, należy wziąć pod uwagę, na jaki okres zwolnienie zostało wystawione.
Okres zwolnienia lekarskiego krótszy niż 30 dni
Jeżeli zwolnienie lekarskie, czyli okres niezdolności do pracy jest krótszy niż 30 dni (lub równy 30 dni), możliwe jest skrócenie zwolnienia lekarskiego i powrót do pracy, pod warunkiem, że lekarz prowadzący wyda zaświadczenie, na którym stwierdzi, że pracownik odzyskał zdolność do pracy. Wówczas pracodawca może dopuścić pracownika do pracy, a za przepracowane dni wypłacić wynagrodzenie. Za pozostały okres pracownikowi nie będzie przysługiwało wynagrodzenie chorobowe – zostanie ono wypłacone tylko za wykorzystane dni zwolnienia chorobowego.
Zwolnienie lekarskie dłuższe niż 30 dni
Kiedy okres zwolnienia lekarskiego jest dłuższy niż 30 dni, to o dopuszczeniu do pracy zdecydować może tylko lekarz medycyny pracy po przeprowadzeniu badań kontrolnych, na które pracownika kieruje pracodawca. W takim przypadku nie jest wystarczające zaświadczenie wydane przez lekarza prowadzącego. Na podstawie zaświadczenia lekarza medycyny pracy stwierdzającego, że pracownik odzyskał zdolność do pracy, pracodawca może dopuścić pracownika do pracy w okresie zwolnienia lekarskiego, które trwa ponad 30 dni. Jeżeli lekarz medycyny pracy uzna, że pracownik jest zdolny do pracy, wówczas zasiłek chorobowy przysługuje tylko za czas, w którym dana osoba nie pracowała.
Badania kontrolne po długiej nieobecności
W przypadku niezdolności do pracy trwającej dłużej niż 30 dni spowodowanej chorobą pracownik podlega ponadto kontrolnym badaniom lekarskim w celu ustalenia zdolności do wykonywania pracy na dotychczasowym stanowisku. Pracownik ma obowiązek poddać się badaniom, a niezastosowanie się do powyższych przepisów może skutkować nałożeniem kary upomnienia lub nagany, lub nawet kary pieniężnej.
Należy pamiętać, że niedopuszczalne jest kierowanie pracownika na badania kontrolne jeszcze w trakcie trwania zwolnienia lekarskiego. Po długotrwałej chorobie pracownik wracający do pracy ma obowiązek wykonania badań w pierwszym dniu od zakończenia okresu zwolnienia, ale przed przystąpieniem do wykonywania swoich obowiązków. Co istotne, kontrolne badania lekarskie przeprowadza się w miarę możliwości w godzinach pracy. Za czas niewykonywania pracy w związku z przeprowadzanymi badaniami pracownik zachowuje prawo do wynagrodzenia, a w razie przejazdu na te badania do innej miejscowości przysługują mu należności na pokrycie kosztów przejazdu według zasad obowiązujących przy podróżach służbowych. Pracodawca nie może dopuścić do pracy pracownika bez aktualnego orzeczenia lekarskiego stwierdzającego brak przeciwwskazań do pracy na określonym stanowisku w warunkach pracy opisanych w skierowaniu na badania lekarskie.
Skrócenie zwolnienia lekarskiego – podsumowanie
Pracownik, który przebywa na zwolnieniu lekarskim i który poczuje się na siłach, aby wrócić do pracy, ma taką możliwość. Skrócenie zwolnienia lekarskiego nie następuje jednak automatycznie – aby powrót do pracy był możliwy, potrzebna jest zgoda lekarza prowadzącego lub lekarza medycyny pracy, w zależności od tego, na jaki okres było wystawione zwolnienie lekarskie. Jeśli niezdolność do pracy trwała ponad 30 dni, konieczne jest wykonanie badań kontrolnych. Bez ważnych badań pracodawca nie może bowiem dopuścić pracownika do pracy.