Porzucenie pracy przez pracownika - co się z tym wiąże?

Chociaż nie jest to nagminny proceder, to jednak zdarza się, że pracownicy decydują się na porzucenie pracy. Szczególnie w okresie wakacji, kiedy pojawiają się na horyzoncie intratne propozycje wyjazdu do pracy za granicę. Jak w takiej sytuacji powinien zachować się pracodawca? Jakie konsekwencje mogą spotkać pracownika? Odpowiedzi na te i inne pytania znajdują się w poniższym artykule.

Porzucenie pracy - definicja

Przepisy Kodeksu pracy w żaden sposób nie definiują porzucenia pracy, ponieważ nie przewiduje się takiego sposobu rozwiązania umowy o pracę z pracodawcą. Jednak to, że coś nie zostało opisane, nie oznacza, że się nie zdarza. Padło już wiele wyroków sądów rozstrzygających te kwestie.

Tak więc za porzucenie pracy przez pracownika przyjmuje się uchylenie się od wykonywania pracy. Czyli innymi słowy, porzucenie pracy to samowolne niewykonywanie pracy bez wcześniejszego rozwiązania umowy o pracę, zgodnie z zachowaniem okresów wypowiedzenia przewidzianych w Kodeksie pracy. Często porzucenie pracy to po prostu niestawienie się w zakładzie pracy, bez wcześniejszego wyjaśnienia, z odpowiednim wyprzedzeniem.

Nieobecność nieusprawiedliwiona a porzucenie pracy

Przepisy przewidują taką nieobecność w pracy jako nieobecność nieusprawiedliwioną. W świetle tych przepisów dochodzi do wątpliwości, kiedy nieusprawiedliwiona obecność powinna być traktowana jako porzucenie pracy. § 2 ust. 2 rozporządzenia Ministra Pracy i Polityki Socjalnej z dnia 15 maja 1996 r. w sprawie sposobu usprawiedliwiania nieobecności w pracy oraz udzielania pracownikom zwolnień od pracy (Dz. U. Nr 60, poz. 281 z późn. zm.) - dalej r.s.u.n.p. - wskazuje, że pracownik obowiązany jest poinformować pracodawcę o przyczynie nieobecności w pracy i przewidywanym okresie jej trwania najpóźniej w drugim dniu swojej nieobecności. Po tym czasie można przyjąć, że pracownik porzucił pracę i wyciągnąć odpowiednie konsekwencje wobec niego.

Porzucenie pracy - konsekwencje

Samo porzucenie pracy przez pracownika nie oznacza jeszcze rozwiązania stosunku pracy. Samowolne uchylenie się od wykonywania obowiązków w pracy (jak niestawienie się w pracy) uważane jest za ciężkie naruszenie obowiązków pracowniczych. Kodeks pracy w art. 52 wskazuje ciężkie naruszenie obowiązków pracowniczych jako podstawę rozwiązania stosunku pracy z pracownikiem bez zachowania okresu wypowiedzenia - innymi słowy zastosowania zwolnienia w trybie dyscyplinarnym.

Ponadto pracodawca może wystąpić na drogę sądową, domagając się od pracownika odszkodowania, jeśli udowodnią, iż z powodu porzucenia pracy przez pracownika ponieśli straty materialne (np. spowodowane długim szukaniem zastępcy). W takich przypadkach najczęściej pracodawcy opierają się na przepisach mówiących o odpowiedzialności materialnej pracownika.

Kiedy pracownik ma prawo odejść bez okresu wypowiedzenia?

Kodeks pracy przewiduje możliwość rozwiązania stosunku pracy przez pracownika bez zachowania okresu wypowiedzenia. Odwołać się należy do art. 55 § 1¹ Kodeksu pracy, który wskazuje, że ciężkie naruszenie obowiązków pracodawcy może stanowić podstawę do rozwiązania umowy o pracę przez pracownika bez zachowania okresu wypowiedzenia. W takim przypadku nie można mówić o porzuceniu pracy.