Nowe regulacje dotyczące ubezpieczeń komunikacyjnych OC
W czerwcu 2022 roku wielu kierowców mogło już odczuć nie tylko wyższe koszty eksploatacji pojazdów mechanicznych wynikające z rosnących cen paliw, lecz także wyższe koszty składki na ubezpieczenie OC pojazdu. Wszystko związane jest ze zmianami w prawie i przyznaniem towarzystwom ubezpieczeń dostępu do dodatkowych informacji, które przełożenie mogą mieć na wysokość naliczanych składek za polisy OC. Czego dotyczą nowe regulacje dotyczące ubezpieczeń komunikacyjnych OC?
Polisa OC
Każdy właściciel pojazdu mechanicznego obowiązany jest posiadać polisę od odpowiedzialności cywilnej właścicieli pojazdów mechanicznych potocznie zwaną polisą OC. Obowiązek jej posiadania obejmuje także właścicieli pojazdów nieużywanych.
Posiadanie polisy OC chroni od finansowych konsekwencji szkód powstałych w związku z ruchem danego pojazdu w wyniku kolizji, potrącenia czy wypadku drogowego.
Kryteriami, które najczęściej uwzględniane są przy wyliczaniu składek na OC, są:
- wiek właściciela pojazdu;
- okres posiadania prawa jazdy przez właściciela;
- historia przebiegu ubezpieczenia, czyli tzw. zniżki i zwyżki;
- marka pojazdu;
- model pojazdu;
- sposób wykorzystania pojazdu prywatnie czy w działalności gospodarczej;
- pojemność silnika;
- przebieg pojazdu;
- sposób płatności za polisę – jednorazowo czy w ratach;
- ubezpieczenia wykupione dodatkowo, np. NNW;
- miejsce rejestracji pojazdu.
Od 17 czerwca 2022 roku ubezpieczyciele przy wyliczaniu wysokości rocznej składki na ubezpieczenie OC mogą uwzględniać także liczbę punktów karnych, które znajdują się na koncie kierowcy.
Pamiętać należy, że od 1 stycznia 2022 roku punkty karne z centralnej ewidencji kierowców usuwane są po dwóch latach od uiszczenia grzywny.
Jakie dane gromadzone są w Centralnej Ewidencji Kierowców?
Wiedzieć należy, że dane dotyczące kierowców gromadzone są w Centralnej Ewidencji Kierowców, którą prowadzi minister właściwy do spraw informatyzacji w systemie teleinformatycznym.
W Centralnej Ewidencji Kierowców gromadzone są m.in. dane o osobach posiadających lub którym cofnięto uprawnienia do kierowania pojazdami silnikowymi, tramwajami lub motorowerami.
Danymi gromadzonych w ewidencji co do osób posiadających uprawnienia do kierowania pojazdami są m.in.:
- imię i nazwisko;
- data i miejsce urodzenia;
- numer PESEL, a w przypadku osoby nieposiadającej numeru PESEL – seria, numer i nazwa dokumentu potwierdzającego tożsamość oraz nazwa państwa, które wydało ten dokument;
- obywatelstwo;
- adres zamieszkania;
- informacje o posiadanych uprawnieniach;
- informacje o okresie próbnym i jego przedłużeniu;
- informacje o skierowaniu na kurs reedukacyjny;
- informacje o dokumentach stwierdzających uprawnienia;
- informacje o zastosowaniu zakazu prowadzenia pojazdów;
- informacje o wykroczeniach lub przestępstwach stanowiących naruszenia przepisów ruchu drogowego i przypisanych im punktach
- informacje o kierowaniu pojazdem w stanie nietrzeźwości, w stanie po użyciu alkoholu lub środka działającego podobnie do alkoholu;
- informacje o orzeczeniach stwierdzających istnienie lub brak przeciwwskazań zdrowotnych do kierowania pojazdami;
- informacje o skierowaniach na badania lekarskie stwierdzające istnienie lub brak przeciwwskazań zdrowotnych do kierowania pojazdami;
- informacje o skierowaniach na badania psychologiczne stwierdzające istnienie lub brak przeciwwskazań psychologicznych do kierowania pojazdami;
- informacje o obowiązku ukończenia odpowiedniego kursu reedukacyjnego i jego ukończeniu oraz obowiązku odbycia badań lekarskich i psychologicznych oraz ich przeprowadzeniu.
Po wdrożeniu odpowiednich rozwiązań technicznych w ewidencji będą gromadzone także dane o wysokości grzywien nałożonych w drodze mandatu karnego i ich opłaceniu.
Kto ma dostęp do danych gromadzonych w Centralnej Ewidencji Kierowców?
Dostęp do danych z Centralnej Ewidencji Kierowców mają między innymi następujące podmioty: Policja, Inspekcja Transportu Drogowego, Żandarmeria Wojskowa, Szef Inspektoratu Wsparcia Sił Zbrojnych, Straż Graniczna, Agencja Bezpieczeństwa Wewnętrznego, Agencja Wywiadu, Centralne Biuro Antykorupcyjne, Służba Kontrwywiadu Wojskowego, Służba Wywiadu Wojskowego, Komendant Służby Ochrony Państwa, sądy, prokuratury, starości, straż gminna (miejska), organy Inspekcji Ochrony Środowiska, Szef Krajowego Centrum Informacji Kryminalnych, organy Krajowej Administracji Skarbowej, szefowie wojskowych centrów rekrutacji, marszałek województwa, wojewódzkie ośrodki ruchu drogowego, minister właściwy do spraw zabezpieczenia społecznego.
Ponadto dostęp do danych zawartych w Centralnej Ewidencji Kierowców ma Ubezpieczeniowy Fundusz Gwarancyjny.
Zakres danych dotyczących kierowców udostępnianych zakładom ubezpieczeń
17 czerwca 2022 roku rozszerzono zakres uprawnień zakładów ubezpieczeń do danych zawartych w Centralnej Ewidencji Kierowców.
Już wcześniej zakłady ubezpieczeń miały uprawnienie do dostępu do wybranych danych zawartych w ewidencji.
Uprawnienia zakładu ubezpieczeń w zakresie dostępu do danych kierowców dotyczą wybranych i ściśle określonych w ustawie informacji niezbędnych do realizacji zadań przez ubezpieczycieli.
Przed nowelizacją zakłady ubezpieczeń miały uprawnienie do dostępu do danych zgromadzonych w Centralnej Ewidencji Kierowców w zakresie niezbędnym do wykonywania uprawnień dotyczących regresu ubezpieczeniowego.
Wskazać należy, że zarówno zakład ubezpieczeń, jak i Ubezpieczeniowy Fundusz Gwarancyjny mają prawo dochodzenia od kierującego pojazdem mechanicznym zwrotu wypłaconego z tytułu ubezpieczenia OC posiadaczy pojazdów mechanicznych odszkodowania (tzw. regres ubezpieczeniowy), jeżeli kierujący:
- wyrządził szkodę umyślnie, w stanie po użyciu alkoholu lub w stanie nietrzeźwości albo po użyciu środków odurzających, substancji psychotropowych lub środków zastępczych w rozumieniu przepisów o przeciwdziałaniu narkomanii;
- wszedł w posiadanie pojazdu wskutek popełnienia przestępstwa;
- nie posiadał wymaganych uprawnień do kierowania pojazdem mechanicznym, z wyjątkiem przypadków, gdy chodziło o ratowanie życia ludzkiego lub mienia albo o pościg za osobą podjęty bezpośrednio po popełnieniu przez nią przestępstwa;
- zbiegł z miejsca zdarzenia.
Na potrzeby realizacji zadań związanych z regresem ubezpieczeniowym zakłady ubezpieczeń mogły korzystać z danych zawartych z Centralnej Ewidencji Kierowców.
Zakłady ubezpieczeń posiadały też prawo dostępu do tej ewidencji w zakresie danych o posiadanych uprawnieniach przez kierowców.
- o wykroczeniach lub przestępstwach stanowiących naruszenia przepisów ruchu drogowego i przypisanych im punktach, a po wdrożeniu w życie odpowiednich rozwiązań technicznych – o wykroczeniach lub przestępstwach stanowiących naruszenia przepisów ruchu drogowego i przypisanych im punktach oraz wysokości grzywien nałożonych w drodze mandatu karnego;
- o uiszczeniu grzywien po wdrożeniu w życie odpowiednich rozwiązań technicznych pozwalających uzyskać takie dane;
- o kierowaniu pojazdem w stanie nietrzeźwości, w stanie po użyciu alkoholu lub środka działającego podobnie do alkoholu.
Pozyskiwanie danych dotyczących wykroczeń kierowcy przez zakład ubezpieczeń
Mimo wejścia w życie zmian w przepisach nie udało się przygotować odpowiednich rozwiązań technicznych umożliwiających uzyskiwanie danych z centralnej ewidencji kierowców przez zakłady ubezpieczeń.
Jednak przewidziana została możliwość, że zakłady ubezpieczeń do czasu wdrożenia rozwiązań technicznych, umożliwiających przekazywanie i udostępnianie danych z Centralnej Ewidencji Kierowców, korzystać będą z danych udostępnionych im za pośrednictwem systemu teleinformatycznego obsługującego Ubezpieczeniowy Fundusz Gwarancyjny, w następujących zakresach:
- niezbędnym do wykonywania uprawnień dotyczących regresu ubezpieczeniowego;
- w stosunku do osób posiadających uprawnienia do kierowania pojazdami silnikowymi, tramwajami lub motorowerami, w zakresie: rodzaju oraz zakresu uzyskanego uprawnienia, daty uzyskania pierwszego uprawnienia, a w przypadku jego cofnięcia także daty ponownego uzyskania uprawnienia, daty ważności uprawnienia, numeru dokumentu stwierdzającego uprawnienie, ograniczenia dotyczącego uprawnienia, spełniania wymagań dotyczących uprawnień, nazwy organu, który wydał dokument stwierdzający uprawnienie;
- w stosunku do osób, które popełniły naruszenie przepisów ruchu drogowego, obejmujące: imię i nazwisko, numer PESEL, sumę punktów przypisanych za naruszenia na podstawie prawomocnego rozstrzygnięcia, informację o sumie punktów, które zostaną ostatecznie przypisane w przypadku potwierdzenia naruszenia prawomocnym rozstrzygnięciem, nazwę naruszenia przepisów ruchu drogowego – kwalifikację prawną, rodzaj czynu, datę, godzinę i miejsce jego popełnienia, liczbę punktów przypisanych za naruszenia na podstawie prawomocnego rozstrzygnięcia, a także informację o liczbie punktów, które zostaną ostatecznie przypisane w przypadku potwierdzenia naruszenia prawomocnym rozstrzygnięciem, nazwę podmiotu rejestrującego naruszenie, dane pojazdu, którym popełniono naruszenie, w tym rodzaj, markę, model, numer rejestracyjny oraz w przypadku pojazdów zarejestrowanych za granicą kraj rejestracji pojazdu, rodzaj prawomocnego rozstrzygnięcia pozyskiwane w związku z czynnościami zmierzającymi do zawarcia umowy ubezpieczenia casco pojazdów lądowych, z wyjątkiem pojazdów szynowych, obejmujące szkody w pojazdach samochodowych i pojazdach lądowych bez własnego napędu oraz umowy ubezpieczenia odpowiedzialności cywilnej wszelkiego rodzaju wynikającej z posiadania i użytkowania pojazdów lądowych z napędem własnym, łącznie z ubezpieczeniem odpowiedzialności przewoźnika.
Nowe regulacje dotyczące ubezpieczeń komunikacyjnych OC – podsumowanie
Uwzględnianie wykroczeń drogowych przez ubezpieczycieli przy wyliczaniu polis ubezpieczeniowych każdorazowo będzie uzależnione od polityki danego zakładu ubezpieczeń. Pamiętać należy, że zakłady ubezpieczeń same zabiegały o poszerzenie katalogu danych dotyczących kierowców, jakie będą im udostępnianie. W związku z powyższym należy przypuszczać, że niebezpieczni kierowcy mający na swym koncie liczne wykroczenia drogowe będą płacić znacząco wyższe składki za ubezpieczenie OC niż dotychczas.
