Jak i kiedy obywatel Ukrainy może uzyskać polskie obywatelstwo?

Po spełnieniu określonych warunków polskie obywatelstwo mogą nabyć osoby, które nie uzyskały go na zasadach krwi. Jak obywatel Ukrainy może to zrobić?

Jak można nabyć polskie obywatelstwo?

Ustawa z dnia 2 kwietnia 2009 roku o obywatelstwie polskim wskazuje, w jaki sposób nabywa się polskie obywatelstwo.

Obywatelstwo polskie można nabyć we wskazany sposób:

1. z mocy prawa;
2. przez nadanie obywatelstwa polskiego;
3. przez uznanie za obywatela polskiego;
4. przez przywrócenie obywatelstwa polskiego.

Przywrócenie utraconego obywatelstwa polskiego

Przywrócenie cudzoziemcowi, który utracił obywatelstwo polskie przed 1 stycznia 1999 roku na podstawie Ustawy z dnia 20 stycznia 1920 roku o obywatelstwie Państwa Polskiego, Ustawy z dnia 8 stycznia 1951 roku o obywatelstwie polskim lub Ustawy z dnia 15 lutego 1962 roku o obywatelstwie polskim, odbywa się na jego wniosek.

Nabycie obywatelstwa z mocy prawa

Małoletni nabywa obywatelstwo polskie z mocy prawa przez urodzenie, w przypadku gdy co najmniej jedno z rodziców jest obywatelem polskim lub urodziło się na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej, a jego rodzice są nieznani, nie posiadają żadnego obywatelstwa lub ich obywatelstwo jest nieokreślone. Poza powyższym małoletni nabywa obywatelstwo polskie, jeżeli jego rodzice nie są znani i został znaleziony na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej.

Nadanie obywatelstwa przez prezydenta

Prezydent Rzeczypospolitej Polskiej może nadać cudzoziemcowi obywatelstwo polskie na jego wniosek. W tym wypadku prezydent nie jest ograniczony żadnymi warunkami i może nadać obywatelstwo polskie każdemu cudzoziemcowi, jeśli o tym zdecyduje. 

W przypadku małoletnich cudzoziemców nadanie obywatelstwa polskiego może nastąpić na wniosek jego przedstawicieli ustawowych, a w przypadku braku porozumienia między przedstawicielami ustawowymi każdy z nich może zwrócić się o rozstrzygnięcie w tej kwestii przez sąd.

Wniosek przedstawiciela ustawowego o nadanie obywatelstwa polskiego małoletniemu powinien zawierać poniżej wskazane elementy: 

1. dane cudzoziemca;
2. adres zamieszkania;
3. informacje o rodzicach cudzoziemca i dalszych wstępnych, jeżeli posiadali obywatelstwo polskie;
4. informacje o posiadaniu obywatelstwa polskiego w przeszłości, jego utracie oraz dacie nabycia obywatelstwa innego państwa;
5. informacje o źródłach utrzymania cudzoziemca, jego osiągnięciach zawodowych, działalności politycznej i społecznej;
6. informację o znajomości przez cudzoziemca języka polskiego;
7. informację, czy cudzoziemiec ubiegał się o nabycie obywatelstwa polskiego w przeszłości;
8. informację, czy i przed jakim organem zostały złożone oświadczenia o wyrażeniu zgody na nabycie obywatelstwa;
9. imię i nazwisko, adres zamieszkania przedstawiciela ustawowego;
10. uzasadnienie.

Jak złożyć wniosek o polskie obywatelstwo do prezydenta i jakie są związane z tym procedury?

Cudzoziemiec wniosek o nadanie obywatelstwa polskiego może złożyć do prezydenta za pośrednictwem wojewody lub konsula. Można to uczynić osobiście lub korespondencyjnie z podpisem urzędowo poświadczonym.

Wojewoda i konsul przekazują prezydentowi za pośrednictwem ministra właściwego do spraw wewnętrznych wniosek o nadanie obywatelstwa polskiego wraz z załączonymi dokumentami oraz własną opinią. Minister właściwy do spraw wewnętrznych, przed przekazaniem wniosku Prezydentowi Rzeczypospolitej Polskiej, zwraca się do Komendanta Głównego Policji, Szefa Agencji Bezpieczeństwa Wewnętrznego, a w razie potrzeby do innych organów, o udzielenie informacji, które mogą mieć istotne znaczenie w sprawie o nadanie obywatelstwa polskiego, i sporządza opinię dotyczącą wniosku.

Organy te muszą udzielić pisemnej informacji w terminie 30 dni od dnia otrzymania zapytania. W szczególnie uzasadnionych przypadkach termin ten może być przedłużony do 3 miesięcy, o czym organ obowiązany do udzielenia informacji powiadamia ministra właściwego do spraw wewnętrznych.

Poza tym prezydent po otrzymaniu wniosku może zwrócić się o udzielenie informacji mających istotne znaczenie w sprawie do właściwych organów, organizacji lub instytucji, które mają obowiązek udzielić mu pisemnej informacji w terminie 30 dni od dnia otrzymania zapytania. W szczególnie uzasadnionych przypadkach termin ten może być przedłużony do 3 miesięcy, o czym organ, organizacja lub instytucja zobowiązana do udzielenia informacji powiadamia prezydenta.

Uznanie za obywatela polskiego

Obywatelstwo polskie poprzez uznanie za obywatela polskiego można uzyskać po spełnieniu jednego z określonych warunków:

1. jeżeli cudzoziemiec od co najmniej 3 lat nieprzerwanie i legalnie przebywa w Polsce na podstawie zezwolenia na pobyt stały, zezwolenia na pobyt rezydenta długoterminowego Unii Europejskiej lub prawa stałego pobytu i ma stabilne, regularne źródło dochodu w Polsce oraz tytuł prawny do zajmowania lokalu mieszkalnego;
2. jeżeli cudzoziemiec od co najmniej od 2 lat nieprzerwanie i legalnie przebywa w Polsce na podstawie zezwolenia na pobyt stały, zezwolenia na pobyt rezydenta długoterminowego Unii Europejskiej lub prawa stałego pobytu oraz od co najmniej 3 lat jest w małżeństwie zawartym z obywatelem polskim lub nie ma żadnego obywatelstwa;
3. jeżeli cudzoziemiec od co najmniej 2 lat przebywa nieprzerwanie i legalnie w Polsce na podstawie zezwolenia, które uzyskał w Polsce jako uchodźca;
4. jeżeli cudzoziemiec ma mniej niż 18 lat, legalnie przebywa w Polsce na podstawie zezwolenia na pobyt stały, zezwolenia na pobyt rezydenta długoterminowego Unii Europejskiej lub prawa stałego pobytu, jeden z rodziców ma polskie obywatelstwo oraz drugi z rodziców wyraził zgodę na uznanie dziecka za polskiego obywatela;
5. jeżeli cudzoziemiec ma mniej niż 18 lat, legalnie przebywa w Polsce na podstawie zezwolenia na pobyt stały, zezwolenia na pobyt rezydenta długoterminowego Unii Europejskiej lub prawa stałego pobytu, co najmniej jednemu z jego rodziców zostało przywrócone polskie obywatelstwo i drugi rodzic, jeśli nie ma polskiego obywatelstwa, wyraził zgodę na uznanie dziecka za polskiego obywatela;
6. jeżeli cudzoziemiec od co najmniej 10 lat nieprzerwanie i legalnie przebywa w Polsce, ma zezwolenie na pobyt stały, zezwolenie na pobyt rezydenta długoterminowego Unii Europejskiej lub prawo stałego pobytu oraz ma w Polsce stabilne i regularne źródło dochodu i tytuł prawny do zajmowania lokalu mieszkalnego;
7. jeżeli cudzoziemiec od co najmniej roku nieprzerwanie i legalnie przebywa w Polsce i ma zezwolenie na pobyt stały uzyskane w związku z polskim pochodzeniem lub Kartą Polaka.

Jak i gdzie złożyć wniosek o uznanie za obywatela polskiego?

Podobnie jak w przypadku nadania obywatelstwa polskiego uznanie cudzoziemca za obywatela polskiego następuje na jego wniosek, a w przypadku małoletniego cudzoziemca – na wniosek jego przedstawicieli ustawowych.

W braku porozumienia między przedstawicielami ustawowymi każdy z nich może zwrócić się do sądu o rozstrzygnięcie tej kwestii.

Wniosek przedstawiciela ustawowego o uznanie za obywatela polskiego małoletniego cudzoziemca zawiera następujące dane i informacje:

1. imię i nazwisko, adres zamieszkania przedstawiciela ustawowego;
2. dane cudzoziemca, którego wniosek dotyczy;
3. informacje o źródłach utrzymania cudzoziemca w Rzeczypospolitej Polskiej, zajmowanym przez niego lokalu, jego osiągnięciach zawodowych, działalności politycznej i społecznej;
4. informację, czy cudzoziemiec ubiegał się o nabycie obywatelstwa polskiego w przeszłości oraz czy posiadał obywatelstwo polskie;
5. uzasadnienie;
6. informację, czy i przed jakim organem zostały złożone oświadczenia o wyrażeniu zgody na nabycie obywatelstwa.

Wniosek o uznanie za obywatela polskiego składa się do wojewody.

Przykład 1.

Pani Iryna przebywa w Polsce na podstawie zezwolenia na pobyt stały od 5 lat. Czy może ubiegać się o polskie obywatelstwo? 

Pani Iryna może złożyć wniosek do prezydenta o nadanie jej obywatelstwa albo wystąpić o uznanie za obywatela polskiego i na tej podstawie uzyskać obywatelstwo. W tym drugim przypadku konieczne jest spełnienie określonych przesłanek.

Przykład 2.

Czy pan Dmytro, który od 8 miesięcy przebywa w Polsce i chciałby uzyskać polskie obywatelstwo, ma taką możliwość? 

W tym wypadku pan Dmytro powinien wystąpić z wnioskiem o nadanie obywatelstwa przez prezydenta, tu nie jest bowiem wymagane spełnienie określonych przesłanek. Prezydent decyduje, czy przychyli się do takiego wniosku, czy nie. 

Jak i kiedy obywatel Ukrainy może uzyskać polskie obywatelstwo - podsumowanie

Podsumowując, obywatel Ukrainy może uzyskać polskie obywatelstwo na dwa sposoby. Pierwszy z nich to złożenie wniosku do prezydenta o nadanie obywatelstwa, a drugi to uznanie za obywatela polskiego po spełnieniu określonych przesłanek. W każdym wypadku konieczne jest złożenie wniosku i załączenie określonych dokumentów.