Rozprawa zdalna w sądzie pracy - czy jest taka możliwość?
W okresie pandemii koronawirusa wymiar sprawiedliwości musiał dostosować rozprawy do aktualnej rzeczywistości. Wtedy też na szeroką skalę zaczęto przeprowadzać je zdalnie. Pandemia już za nami, ale taka forma nadal funkcjonuje w sądach. Czy rozprawa zdalna w sądzie pracy jest możliwa i jak wygląda?
Miejsce posiedzeń sądu
Zasadą jest, że posiedzenia sądowe odbywają się w budynku sądowym.
- gdy czynności sądowe muszą być wykonane w innym miejscu albo
- gdy odbycie posiedzenia poza budynkiem sądowym ułatwia przeprowadzenie sprawy, albo
- gdy przyczynia się znacznie do zaoszczędzenia kosztów.
Posiedzenie zdalne – kiedy jest możliwe, kto w nim uczestniczy?
Sędzia przewodniczący rozprawie ma możliwość zarządzić przeprowadzenie posiedzenia jawnego przy użyciu urządzeń technicznych umożliwiających jego przeprowadzenie na odległość, czyli posiedzenia zdalnego. Może to uczynić w sytuacji, gdy nie stoi temu na przeszkodzie charakter czynności, które mają być dokonane na posiedzeniu, a przeprowadzenie posiedzenia zdalnego zagwarantuje pełną ochronę praw procesowych stron i prawidłowy tok postępowania.
Ta formuła posiedzenia zdalnego może być stosowana w przypadku spraw prowadzonych przed sądem pracy.
Kto decyduje o przeprowadzeniu posiedzenia w trybie zdalnym?
Przeprowadzenie posiedzenia jakim jest rozprawa zdalna w sądzie pracy może być zarządzone:
- z urzędu przez sąd, lub
- na wniosek osoby, która ma uczestniczyć w posiedzeniu i wskazała adres poczty elektronicznej.
Przykład 1.
Czy pani Renata może skutecznie domagać się posiedzenia zdalnego w sprawie o zapłatę wynagrodzenia przed sądem pracy, jeśli wezwanie na rozprawę wyznaczoną na 8 stycznia 2025 roku otrzymała w dniu 18 listopada 2024 roku?
Pani Renata powinna najpóźniej do 25 listopada złożyć wniosek o przeprowadzenie posiedzenia zdalnie i wskazać adres poczty elektronicznej. W przeciwnym wypadku będzie pozbawiona możliwości prowadzenia rozprawy w tej formie.
Przykład 2.
Pan Henryk na 6 grudnia 2024 roku ma wyznaczoną rozprawę o wypłatę odszkodowania za niezgodne z prawem rozwiązanie umowy o pracę. Zawiadomienie o terminie rozprawy otrzymał w wakacje 2024 roku. Nie składał wniosku o przeprowadzenie rozprawy zdalnej. Czy w tej sytuacji może skutecznie domagać się posiedzenia zdalnego?
W tym wypadku pan Henryk może złożyć taki wniosek, jednak będzie on nieskuteczny. Sąd może z urzędu zdecydować o rozprawie zdalnej, ale złożony po terminie wniosek w tym przedmiocie w żaden sposób nie wiąże sądu.
Przewodniczący może zastrzec, że określona osoba weźmie udział w posiedzeniu zdalnym poza budynkiem sądu prowadzącego postępowanie, jeżeli będzie przebywać w budynku innego sądu.
Zarządzenia sędziego o rozprawie zdalnej
Sąd informuje o treści zarządzeń dotyczących rozprawy zdalnej, w tym zmierzających do przeprowadzenia dowodu w sposób zdalny, o odmowie uwzględnienia wniosku lub zmianie zarządzeń w tym przedmiocie.
Przewodniczący dysponuje uprawnieniem, w którego ramach może zarządzić, że osoba pozbawiona wolności będzie uczestniczyć w czynnościach procesowych wyłącznie w ramach posiedzenia zdalnego. Wówczas w miejscu jej przebywania bierze udział w posiedzeniu zdalnym przedstawiciel administracji zakładu karnego lub aresztu śledczego, pełnomocnik, jeżeli został ustanowiony, oraz tłumacz, jeżeli został powołany. Rozwiązanie to będzie także stosowane względem osób objętych postępowaniem terapeutycznym.
Wezwanie na posiedzenie zdalne
Sąd, wzywając na posiedzenie zdalne, informuje o możliwości stawiennictwa na sali sądowej lub zgłoszenia zamiaru zdalnego udziału w posiedzeniu. W takim wypadku konieczne jest pouczenie, że zamiar ten należy zgłosić najpóźniej na 3 dni robocze przed wyznaczonym terminem posiedzenia oraz że do skutecznego zgłoszenia wystarczy przekazanie takich informacji za pomocą środków porozumiewania się na odległość, o ile dają one pewność co do osoby składającej oświadczenie, przy jednoczesnym wskazaniu adresu poczty elektronicznej.
- treści zasad zarządzania rozprawy zdalnej oraz skutkach przeprowadzenia rozprawy zdalnej i skutkach niezachowania zasad dotyczących zgłoszenia wniosku o rozprawę zdalną;
- adresie strony internetowej zawierającej obwieszczenie o standardach technicznych oprogramowania i wymaganiach sprzętowych niezbędnych do uczestniczenia w posiedzeniu zdalnym;
- sposobie przyłączenia się do posiedzenia zdalnego.
Przykład 3.
21 listopada 2024 roku sąd poinformował panią Bożenę o terminie rozprawy wyznaczonym na 2 grudnia 2024 roku, która z urzędu będzie prowadzona w formie zdalnej. Czy pani Bożena może w takiej sytuacji stawić się osobiście w budynku sądu i uczestniczyć w posiedzeniu na sali sądowej ?
Pani Bożena w tej sytuacji musi przed 27 listopada 2024 roku zgłosić taki zamiar. W przeciwnym wypadku będzie mogła uczestniczyć w posiedzeniu sądu w formie zdalnej, a sąd nie wpuści jej na salę sądową.
Udział w rozprawie zdalnej przez innych uczestników
Zasady zgłaszania woli uczestnictwa w rozprawie zdalnie mają zastosowanie odpowiednio do uczestników zgłaszających swój udział w posiedzeniu w charakterze publiczności lub osób zaufania. Nie dotyczą one zaś osoby pozbawionej wolności.
Ustawa wskazuje, że przeprowadzenie czynności procesowych w trakcie posiedzenia zdalnego przez strony i innych uczestników przebywających poza salą sądu prowadzącego postępowanie nie pozbawia ich skuteczności, chyba że ustawa wymaga ich dokonania w formie pisemnej.
Jak wygląda rozprawa zdalna w sądzie pracy?
Osoba biorąca udział w posiedzeniu zdalnym poza budynkiem sądu ma obowiązek poinformować sąd o miejscu, w którym przebywa, oraz dołożyć wszelkich starań, aby warunki w miejscu jej pobytu licowały z powagą sądu i nie stanowiły przeszkody do dokonania czynności procesowych z jej udziałem. W razie odmowy podania wskazanej informacji lub jeżeli zachowanie tej osoby budzi uzasadnione wątpliwości co do prawidłowego przebiegu czynności dokonanych zdalnie z jej udziałem, sąd może wezwać tę osobę do osobistego stawiennictwa na sali sądowej.
Rozprawa zdalna odbywa się w ten sam sposób co posiedzenie bezpośrednio przed sądem. Sędziowie oraz profesjonalni pełnomocnicy stron, tj. adwokaci i radcowie prawni, ubrani są w stroje urzędowe – togi.
Po zalogowaniu się do aplikacji o ustalonej godzinie posiedzenia na ekranie pojawiają się jego uczestnicy. Sądy, przesyłając zawiadomienie lub wezwanie na termin posiedzenia zdalnego, przekazują też link do niego lub wskazują, kiedy zostanie on przesłany.
Po rozpoczęciu posiedzenia zdalnego sąd dokonuje sprawdzenia obecności, czyli tego, czy wszyscy uczestnicy rozprawy zostali o niej w sposób prawidłowy powiadomieni, a następnie przechodzi do merytorycznego rozpoznania sprawy.
Sąd w toku posiedzenia online może przesłuchiwać świadków i strony, a odbywa się to w taki sam sposób jak przesłuchanie w budynku sądu, z tą różnicą, że osoba składająca zeznania czyni to za pomocą środków porozumiewania się na odległość przed ekranem komputera, znajdując się w dowolnym miejscu.
Często zdarza się tak, że strony reprezentowane przez profesjonalnego pełnomocnika, czyli adwokata bądź radcę prawnego, uczestniczą w rozprawie w kancelarii swojego pełnomocnika, skąd pełnomocnik łączy się z sądem za pośrednictwem przesłanego przez sąd linku do rozprawy.
Posiedzenie przy drzwiach zamkniętych, a rozprawa zdalna w sądzie pracy
Warto wspomnieć o tym, jak wygląda możliwość prowadzenia sprawy zdalnie w przypadku posiedzeń przy drzwiach zamkniętych. Regułą jest jawne rozpoznawanie spraw. Jednak sąd z urzędu zarządza odbycie całego posiedzenia lub jego części przy drzwiach zamkniętych, jeżeli publiczne rozpoznanie sprawy zagraża porządkowi publicznemu lub moralności bądź jeżeli mogą być ujawnione okoliczności objęte ochroną informacji niejawnych. Sąd zarządzi odbycie posiedzenia lub jego części przy drzwiach zamkniętych na wniosek strony, zwłaszcza gdy mogą być ujawnione okoliczności stanowiące tajemnicę jej przedsiębiorstwa.
Sąd może ponadto zarządzić odbycie posiedzenia lub jego części przy drzwiach zamkniętych na wniosek strony, jeżeli podane przez nią przyczyny uzna za uzasadnione lub jeżeli roztrząsane być mają szczegóły życia rodzinnego. Postępowanie dotyczące tego wniosku odbywa się przy drzwiach zamkniętych. Postanowienie w tym przedmiocie sąd ogłasza publicznie.
- strony,
- interwenienci uboczni,
- przedstawiciele ustawowi
- pełnomocnicy,
- prokurator
- osoby zaufania po dwie z każdej strony.
Przy czym w przypadku posiedzenia przy drzwiach zamkniętych nie stosuje się przepisów o posiedzeniu zdalnym, chyba że wszyscy uczestnicy czynności przebywają w budynkach sądowych.
Rozprawa zdalna w sądzie pracy - podsumowanie
Podsumowując, rozprawa zdalna w sądzie pracy może być bez przeszkód prowadzona, chyba że zostało zarządzone odbycie posiedzenia przy drzwiach zamkniętych. Warto dokładnie czytać informacje i pouczenia z sądu, przekroczenie terminów może bowiem skutkować brakiem możliwości uczestnictwa w formie zdalnej lub koniecznością uczestnictwa w tej formie, jeśli nie zgłosi się woli osobistego stawiennictwa na sali sądowej.
