Motywacja pozapłacowa - na czym polega

Ludzie, którzy pracują w przedsiębiorstwie, są jednym z najważniejszych zasobów firmy. To właśnie od nich zależy powodzenie całej instytucji. Aby jednak mogli w odpowiedni sposób wykonywać swoją pracę, muszą być motywowani i dzięki temu realizować swoje obowiązki w sposób sprawny i w pełni prawidłowo. Wśród głównych motywatorów wyróżniamy płacowe i pozapłacowe. Z naszego artykułu dowiesz się, czym jest motywacja pozapłacowa.

Czym jest motywacja?

Motywacja pracowników to określenie odmieniane przez wszystkie przypadki w każdej firmie. Jest to bardzo ważne i na szczęście zdecydowana większość osób zarządzających w przedsiębiorstwach zdaje sobie z tego sprawę. Niewątpliwie motywacja to bardzo trudna i wymagająca funkcja całego zarządzania. Jednak to dzięki niej pracownicy są zaangażowani w wykonywanie swoich zadań i – co szczególnie ważne w ostatnich latach – nie odchodzą z pracy. Czym tak właściwie jest motywacja? Jest to wewnętrzny stan umysłu i ciała każdego człowieka. Są to przede wszystkim marzenia, życzenia oraz potrzeby, czyli to, czym kieruje się każdy człowiek w podejmowaniu działania. Aby jednak motywacja była skuteczna, muszą być zastosowane odpowiednie motywatory – pozapłacowe i płacowe czynniki motywacyjne. Dobrze stworzony system motywacyjny pozwala na posiadanie zgranego zespołu, dla którego dobro firmy jest najważniejsze.

Jak wygląda motywacja pozapłacowa?

Spośród najczęściej wykorzystywanych narzędzi motywacyjnych pozapłacowych wyróżnia się pakiety sportowe i medyczne. Są one bardzo chętnie wykorzystywane przez pracowników, w końcu żyjemy w czasach, gdzie dbałość o siebie jest bardzo ważna. Sport pomaga się odstresować i zadbać o ciało. Ludzie również coraz częściej korzystają z pomocy specjalistów w wielu schorzeniach. Dzięki temu mogą poczuć się bezpiecznie. Spośród motywatorów pozapłacowych możemy wyróżnić:

• pakiety medyczne;

• karnety na basen;

• karnety na siłownię i fitness; 

• bilety na wydarzenia sportowe;

• bilety na wydarzenia kulturalne;

• bony podarunkowe;

• służbowy samochód czy telefon i laptop;

• dodatkowe ubezpieczenie;

• akcje i udziały;

• pracownicze programy emerytalne;

• kredyty pracownicze na preferencyjnych warunkach;

• nagrody rzeczowe;

• możliwość korzystania ze szkoleń czy studiów;

• nauka języka obcego;

• dofinansowanie do wypoczynku;

• dofinansowanie do nauki dzieci;

• imprezy integracyjne

• i wiele innych.

Okazuje się, że motywatory pozapłacowe to również okazywanie aprobaty i uznania, docenianie pracownika, pochwały oraz sprawna komunikacja, która prowadzi do lepszego zrozumienia. Ważne jest także stworzenie odpowiedniej atmosfery w pracy, brak konfliktów i współpraca. Konieczne jest również zapewnienie dobrych warunków zatrudnienia, przejrzystych kryteriów awansu, elastycznego czasu pracy czy nowoczesnych możliwości jej wykonywania, np. dostępu do nowego sprzętu i innowacyjnych technologii.

Motywacja pozapłacowa to nie benefity

Przyjmowanie, że motywacja pracownika zależy tylko od korzyści finansowych i materialnych, jest nie tylko dużym uproszczeniem, ale także błędnym paradygmatem. Motywacja człowieka dotyczy wielu sfer, często nawet niewyrażonych wprost.

Holistyczne podejście mówi o tym, że człowiek składa się z czterech sfer:

• fizycznej;

• intelektualnej;

• emocjonalnej;

• duchowej.

Zaspokojenie potrzeb w tych czterech sferach daje człowiekowi trwałą motywację do działania w określony sposób. Jak można realizować te obszary w pracy? Czy firma ma taką możliwość? Oczywiście.

• Sfera fizyczna: pracodawca może, a nawet powinien zapewnić odpowiednie ergonomiczne stanowiska pracy, odpowiedni sprzęt, ale także, jak już zostało wymienione wyżej, sfinansować opiekę medyczną czy karnet sportowy. W niektórych firmach w trakcie przerwy wychodzi się na spacery, aby się dotlenić.

• Sfera intelektualna: to stawianie na rozwój pracownika – finansowanie szkoleń, kursów, studiów, ale także wytwarzanie kultury organizacyjnej nastawionej na ciągłe samodoskonalenie się. Pracodawca może także zorganizować w firmie biblioteczkę z ciekawymi propozycjami.

• Sfera emocjonalna to przede wszystkim atmosfera panująca w pracy. Kultura organizacyjna oparta na szacunku i zaufaniu pozwala się ludziom otwierać, być dla siebie życzliwymi, zawierać przyjaźnie. Eliminacja takich zjawisk jak niezdrowa rywalizacja powoduje, że zależy nam na tworzeniu bliskich relacji z koleżankami i kolegami z pracy.

• Sfera duchowa – wielu osobom może się wydawać, że tej sfery nie da się realizować w pracy. Nie do końca tak jest! Sfera duchowa to także możliwość działania zgodnie ze swoimi wartościami. Jeśli firma produkuje lub oferuje usługi, których celem jest pomoc, to często już to daje poczucie spełnienia. Inną formą zaspokajania tej sfery jest też np. angażowanie firmy i jej pracowników w różnego rodzaju akcje charytatywne, których jest mnóstwo.

W ostatnich latach, kiedy dominował rynek pracy pracownika, pracodawcy prześcigali się w oferowaniu pracownikom różnych benefitów. Stało się to tak popularne, że w konsekwencji przestało być benefitem i motywatorem, a zostało normą i standardem. Oznacza to, że takie dodatkowe motywatory przestały pełnić swoją funkcję, ponieważ były gwarantowane przez większość firm.

Tym, co obecnie pracownicy uważają za motywację, jest miejsce pracy. Bardzo istotna jest kultura organizacyjna: otwarta na inny punkt widzenia, z komunikacją opartą na szacunku i zaufaniu; ponadto życzliwa atmosfera, która sprzyja zawieraniu przyjaźni i wspólnego wypracowywania najlepszych rozwiązań. Istotnym elementem motywacji pracowników jest docenienie ich wkładu i słuchanie ich pomysłów, zastrzeżeń czy potrzeb. Realny wpływ na funkcjonowanie organizacji, zespołu, produktu/usługi buduje poczucie własnej wartości oraz sukcesu.

Młode pokolenie, które jest już na rynku pracy lub właśnie na nie wchodzi, ma zupełnie inne wyobrażenie o pracy niż np. ich rodzice. Praca nie kojarzy się już tylko z fabryką, gdzie przez wiele godzin wykonuje się ciągle te same czynności. Pracownicy chcą robić rzeczy wartościowe, ale także kreatywne, innowacyjne. Potrzebują czuć przynależność do zespołu i uczestnictwo w czymś ważnym. Pieniądze przestały być wartością samą w sobie. Coraz częściej oprócz wynagrodzenia liczy się też miejsce, gdzie pracują, jego atmosfera. Dopiero to uważane jest za motywację.

Jak działa motywacja pozapłacowa?

Motywacja pozapłacowa pozwala na przywiązanie do firmy pracownika, który utożsamia się z nią, czuje się zaopiekowany, doceniany i bezpieczny. Dzięki temu możemy mieć pewność budowania przez pracownika dobrego wizerunku marki na zewnątrz. Pracownik, czując, że firma o niego dba, staje się wobec niej lojalny, dlatego trudniej jest mu opuścić czy porzucić miejsce pracy na rzecz innego. Motywatory pozapłacowe wzbudzają większe zaangażowanie do pracy. Bardzo często zdarza się, że potencjalni pracownicy już na etapie rekrutacji zwracają uwagę na propozycję pracodawców, jeśli chodzi o system motywacji. Brak takich informacji może zniechęcać do podjęcia pracy w danym przedsiębiorstwie.