Czym są i jak się je stwierdza choroby zawodowe?

Choroby zawodowe są to wszelkie schorzenia, które mogą wynikać z wykonywanych obowiązków pracowniczych. Jednak należy wyraźnie podkreślić, że nie jest to jednoznaczne z tym, iż każda choroba pracownika uznana zostanie za zawodową. W takim razie, kiedy możemy mówić o chorobie zawodowej i w jaki sposób się ją stwierdza? Przybliżymy ten problem w niniejszym artykule!

Jak stwierdzić choroby zawodowe?

Niestety, proces potwierdzenia choroby zawodowej może być bardzo wymagający. Droga do otrzymania zaświadczenia jest długa i niestety nie obywa się bez przeszkód. Jak jednak stwierdzić, że choroby zawodowe nas dotyczą? Co należy zrobić?

Przede wszystkim musimy mieć świadomość tego, co można określić jako chorobę zawodową. Określa to rozporządzenie Rady Ministrów z 30 czerwca 2009 r. w sprawie chorób zawodowych. Następnie powinniśmy udać się do lekarza (może to być lekarz rodzinny), który powinien zgłosić podejrzenie zapadnięcia na schorzenie związane z wykonywaniem obowiązków w pracy. Wypełnia on wówczas skierowanie na badania w związku z podejrzeniem choroby zawodowej. Na tym dokumencie musi wypisać objawy, które sugerują jej występowanie, a następnie przesłać go do Wojewódzkiego Ośrodka Medycyny Pracy. Wszystkie działania muszą się odbywać właśnie za pośrednictwem lekarza, który opiekuje się chorym, jednak przesłać skierowanie może także pracownik lub pracodawca.

Powyższe postępowanie dotyczy pracowników, którzy nadal wykonują swoje obowiązki. Co jednak jeśli choroby zawodowe pojawią się już po ustaniu zatrudnienia?

Co w przypadku pracowników, którzy zakończyli swoją karierę zawodową?

Choroby zawodowe mogą również wystąpić o pracowników, którzy zakończyli już pracę na danym stanowisku. W takim przypadku, jeśli taka osoba stwierdzi, że jej schorzenie to choroba zawodowa, powinna zgłosić ten fakt inspekcji sanitarnej. Ta z kolei powinna rozpocząć niezbędne procedury i wysłać tę osobę na specjalistyczne badania. W takiej sytuacji, po wizycie i ich przeprowadzeniu lekarz, który jest orzecznikiem Wojewódzkiego Ośrodka Medycyny Pracy, po rozpoznaniu choroby zawodowej przekazuje informacje o ewentualnym występowaniu schorzenia do państwowego inspektora sanitarnego. Musi on zgodzić się z materiałem, który dostarczono mu z poprzednich badań i wtedy potwierdza bądź nie występowanie choroby.

Kto choruje na choroby zawodowe?

Jak już wspominaliśmy, nie wszystkie schorzenia, na które zapaść może pracownik, to choroby zawodowe. Kto jednak zmaga się z nimi najczęściej?

Jak się okazuje, główną grupą uskarżającą się na dolegliwości są nauczyciele, którzy po latach w zawodzie często zapadają na choroby narządu głosu, ponieważ przez wiele lat każdego dnia dużo mówią. Na takie schorzenia cierpią również śpiewacy, jednak znacznie rzadziej niż ma to miejsce w przypadku pierwszego z wymienionych zawodów.

Inną często występującą chorobą zawodową jest zespół wibracyjny, na który cierpią wszelkie osoby, które są narażone w pracy na drgania. Jakie objawy niesie ze sobą to schorzenie? Osoby, które mają częstą styczność z drganiami, mogą odczuwać zaburzenia czucia i ukrwienia czy też czynności układu nerwowego oraz wielonerwowe, zespół wibracyjny może również obniżać lub zwiększać ciśnienie krwi, zwalniać lub zaburzać akcję serca, a także powodować torbiele kostne, zwyrodnienie stawów czy doprowadzić do zespołu cieśni nadgarstka.

Górnicy, osoby pracujące przy azbeście czy budowlańcy są narażeni również na inną „popularną” chorobę zawodową, którą jest pylica płuc. Może się ona pojawić u osób, które w pracy mają dużo styczności z wszelkiego rodzaju pyłem. Objawami pylicy są duszności, kaszel, rozedma płuc, przewlekłe zapalenie oskrzeli, niewydolność serca i oddechowa, zdarza się również, że osoby cierpiące na to schorzenie mają objawy reumatoidalnego zapalenia stawów.

Inną chorobą utrudniającą oddychanie jest astma, która występować może przykładowo u piekarzy.

Osoby, które narażone są na hałas, w wyniku wykonywania swojej pracy mogą stracić słuch. Na przykład pracownicy obsługujący młot pneumatyczny często nie stosują odpowiednich zabezpieczeń narządu słuchu, a może to spowodować nawet obustronną głuchotę.

Dodatkowo budowlańcy często dźwigają duże ciężary, co może mieć wpływ na ich układ ruchu, choroby kręgosłupa oraz powodować urazy.

Z kolei na przykład leśnicy czy weterynarze oraz rolnicy, którzy mają na co dzień kontakt ze zwierzętami, mogą zapaść na choroby zakaźne i pasożytnicze.

Choroby zawodowe a świadczenia

Powyżej przedstawiliśmy już całą procedurę stwierdzenia choroby zawodowej. Warto jednak dodać, że jej potwierdzenie nie jest jednoznaczne z przyznaniem świadczeń dla osób, które na nią zapadły. O tym, czy zostaną one przyznane, decyduje lekarz-orzecznik z Zakładu Ubezpieczeń Społecznych. Określa on nie to, czy choroba występuje, ponieważ to jest już potwierdzone przez lekarza, jednak fakt, na ile choroba może utrudnić wykonywanie codziennych obowiązków pracowniczych. Jeśli według niego zupełnie na to nie wpływa, osoba chora może jego zdaniem bez problemu pracować. Od takiej decyzji, jeśli się z nią nie zgadzamy, możemy się odwołać.

Pracownik, który zapadł na chorobę zawodową może liczyć na zasiłek, który wynosi 100% podstawy wymiaru wynagrodzenia, który przyznawany jest na pół roku. Po upływie tego czasu można starać się o świadczenie pielęgnacyjne, jeśli pracownik nadal nie może wrócić do pracy, ale rokowania są dobre. Osoba, która nie jest już zdolna do podjęcia zatrudnienia, może starać się o dodatek pielęgnacyjny. Za uszczerbek na zdrowiu spowodowany chorobą zawodową można również otrzymać jednorazowe odszkodowanie.  

Niestety, istnieje wiele profesji, które mogą zaszkodzić naszemu zdrowiu. Warto jednak mieć świadomość, że jeśli wystąpi u nas choroba zawodowa, możemy starać się o świadczenia, by spokojnie wracać do pełni sił.