Dofinansowanie do studiów podyplomowych dla osób bezrobotnych
Urzędy pracy w Polsce mają możliwość przyznawania różnego rodzaju dofinansowań, których celem jest aktywizacja osób pozostających bez zatrudnienia. Jednym z takich środków jest stypendium za okres studiów podyplomowych. Kiedy urząd pracy może wypłacić takie świadczenie i kto dokładnie jest do niego uprawniony?
Dofinansowanie do studiów podyplomowych
Podjęcie studiów podyplomowych nie jest obowiązkowe, jednak jeśli już nastąpi, zwiększa poziom wykształcenia danej osoby i szanse na znalezienie ciekawego zatrudnienia. Bardzo często takie studia są jednak odpłatne, stąd osoby bez stałego dochodu lub jakiegokolwiek zatrudnienia często muszą zrezygnować z planów dalszej edukacji. Urzędy pracy mogą jednak pomóc w rozwiązaniu tego problemu. Zgodnie bowiem z treścią art. 42a Ustawy z dnia 20 kwietnia 2004 roku o promocji zatrudnienia i instytucjach rynku pracy starosta, na wniosek bezrobotnego, może sfinansować z Funduszu Pracy koszty studiów podyplomowych należne organizatorowi studiów, do wysokości 100%, jednak nie więcej niż 300% przeciętnego wynagrodzenia.
Z powyższego jasno wynika, że możliwość dofinansowania do studiów podyplomowych istnieje względem bezrobotnego zarejestrowanego w urzędzie pracy i tylko na jego wyraźny wniosek. Pracownicy urzędu mogą oczywiście proponować udzielenie takiego wsparcia, jednak ostateczną decyzję w tym zakresie musi podjąć sam bezrobotny. Uprawnionymi do złożenia wniosku o dofinansowanie są:
osoby bezrobotne;
osoby poszukujące pracy będące w okresie wypowiedzenia stosunku pracy lub stosunku służbowego, z winy pracodawcy; pracujące u pracodawcy w stanie upadłości lub likwidacji; otrzymujące świadczenia socjalne na urlopie górniczym lub górniczy zasiłek socjalny; uczestniczące w indywidualnym programie integracji lub zajęciach Centrum Integracji Społecznej; będące żołnierzem rezerwy, pobierające rentę szkoleniową, pobierające świadczenie szkoleniowe wypłacane przez pracodawcę; będące domownikiem lub małżonkiem rolnika, szukającym pracy poza rolnictwem i podlegające ubezpieczeniu społecznemu; będące cudzoziemcem, m.in. obywatelem państwa należącego do Unii Europejskiej lub państwa, które zawarło odpowiednie umowy ze Wspólnotą Europejską; uchodźcą; osobą posiadającą zezwolenie na pobyt stały, osiedlenie się;
pracujące w wieku 45 lat i powyżej.
Wnioski o dofinansowanie sporządzane są najczęściej na urzędowych formularzach dostępnych w każdym urzędzie pracy. Nie podlegają one żadnym opłatom i można je składać zarówno osobiście, jak i listownie.
Umowa o dofinansowanie do studiów podyplomowych
Po wpłynięciu wniosku o dofinansowanie starosta ma miesiąc na wydanie decyzji w sprawie. W każdym przypadku wnioskodawca zostanie poinformowany o rozstrzygnięciu. Jeśli decyzja będzie pozytywna, z zainteresowanym zostanie podpisana odpowiednia umowa określająca prawa i obowiązki stron oraz wysokość i tryb przekazywania środków na pokrycie kosztów studiów podyplomowych w formie bezpośrednich wpłat na konto organizatora tych studiów. Pamiętajmy, że starosta nie jest związany wnioskiem o udzielenie dofinansowania do studiów podyplomowych, samodzielnie podejmuje więc decyzję, czy pomóc wnioskodawcy i w jakim zakresie dokładnie to nastąpi. Od wydanej decyzji zainteresowanemu będzie przysługiwało prawo do wniesienia odwołania zgodnie z zasadami postępowania administracyjnego.
O ile spełniona zostanie przesłanka uprawdopodobnienia przez bezrobotnego, że ukończenie studiów zapewni mu uzyskanie odpowiedniej pracy, to starosta może sfinansować część kosztów studiów podyplomowych. Innymi słowy nawet po ustaleniu przez organ spełnienia przez wnioskodawcę przesłanek normatywnych warunkujących uzyskanie dofinansowania (status bezrobotnego w chwili składania wniosku, uprawdopodobnienie, że ukończenie danych studiów zapewni uzyskanie odpowiedniej pracy) po stronie organu brak jest obowiązku wydania orzeczenia zgodnie z wnioskiem. Występuje natomiast możliwość wyboru czy i w jakiej wysokości takie dofinansowanie przyznać.
Wyrok NSA z 26 maja 2020 roku (sygn. akt I OSK 99/19)
Decyzja starosty wydawana w oparciu o art. 42a ust. 1 Ustawy z dnia 20 kwietnia 2004 roku o promocji zatrudnienia i instytucjach rynku pracy ma charakter fakultatywny. Dopiero wtedy, gdy starosta uzna, że ukończenie przez zainteresowanego studiów zwiększy jego mobilność zawodową, może zawrzeć z nim umowę o dofinansowanie studiów podyplomowych. Wskazany przepis nie ustala warunku, że przyznanie dofinansowania kosztów studiów podyplomowych byłoby możliwe jedynie w przypadku złożenia przez bezrobotnego dokumentu od pracodawcy, tj. promesy lub umowy o pracę, na potwierdzenie zatrudnienia jej bezpośrednio po rozpoczęciu wnioskowanych studiów oraz na stanowisku merytorycznie związanym z kierunkiem tych studiów.
Bezrobotnemu, któremu starosta przyznał dofinansowanie kosztów studiów podyplomowych, za okres uczestnictwa w tych studiach zgodnie z ich programem przysługuje stypendium w wysokości 20% zasiłku dla bezrobotnego. Stypendium nie powinno być utożsamiane z kosztami studiów finansowanymi przez urząd pracy, ponieważ są to dwa odrębne świadczenia. Od 1 czerwca 2023 roku stypendium wynosi 298,38 zł (20% od kwoty zasiłku wynoszącej 1491,90 zł). Prawo do stypendium jest ściśle powiązane z uzyskaną zgodą na dofinansowanie studiów podyplomowych.
Uczestnikowi studiów podyplomowych, który w trakcie ich odbywania podjął zatrudnienie, przysługuje odszkodowanie z tytułu ubezpieczenia od następstw nieszczęśliwych wypadków powstałych w związku ze studiami podyplomowymi oraz w drodze do miejsca studiów i z powrotem, wypłacane przez instytucję ubezpieczeniową, w której uczestnik ten został ubezpieczony.
Czy dofinansowanie do studiów podyplomowych może zostać zabrane?
Czasami zdarza się, że w trakcie studiów podyplomowych bezrobotny, który otrzymał dofinansowanie, podejmuje zatrudnienie. Czy w takiej sytuacji oznacza to wstrzymanie wypłacania tego świadczenia lub obowiązek jego zwrotu? Nie, ponieważ przepisy wyraźnie przewidują, że dofinansowanie wypłaca się aż do planowanego terminu ukończenia studiów zgodnie z zawartą umową.
Zupełnie inaczej będzie w przypadku przerwania studiów podyplomowych z winy uczestnika. W takiej sytuacji przyznana kwota z Funduszu Pracy podlega zwrotowi.
Przykład 1.
Bezrobotny otrzymał dofinansowanie z urzędu pracy do studiów podyplomowych. W trakcie studiowania podjął zatrudnienie na cały etat, jednak w dalszym ciągu kontynuował naukę, choć już w ramach indywidualnego toku studiów (ITS). Czy w takiej sytuacji urząd pracy ma prawo domagać się zwrotu udzielonego stypendium? Nie, ponieważ student w dalszym ciągu kontynuuje naukę, zaś podjęcie pracy zarobkowej w trakcie pobierania stypendium nie pozbawia prawa do takiego świadczenia.
Przykład 2.
Bezrobotny otrzymał dofinansowanie z urzędu pracy do studiów podyplomowych. W trakcie studiowania podjął zatrudnienie na cały etat i stwierdził, że nie opłaca mu się dalsze kształcenie. Ostatecznie zrezygnował więc ze studiów w połowie całego okresu ich obowiązywania. Czy w takiej sytuacji urząd pracy ma prawo domagać się zwrotu udzielonego stypendium? Tak, ponieważ przerwanie studiów nastąpiło tutaj z winy studenta. Podjęcie przez niego zatrudnienia nie odgrywa w tym przypadku znaczącej roli.
Przykład 3.
Bezrobotny otrzymał dofinansowanie z urzędu pracy do studiów podyplomowych. W trakcie studiowania doznał poważnego wypadku, wskutek czego stał się osoba niepełnosprawną – nie może już kontynuować swojej nauki, więc zrezygnował z kształcenia. Czy w takiej sytuacji urząd pracy ma prawo domagać się zwrotu udzielonego stypendium? Nie, ponieważ przerwanie studiów nastąpiło bez winy studenta.
Podsumowanie
Urząd pracy ma możliwość przyznania dofinansowania do studiów podyplomowych na wniosek zainteresowanej osoby. Oprócz opłacenia kosztów studiów starosta może zgodzić się na przyznanie stypendium – będzie ono wówczas wynosiło maksymalnie 20% aktualnej wartości zasiłku dla bezrobotnego. Podjęcie zatrudnienia w trakcie odbywania studiów podyplomowych nie oznacza utraty stypendium, jednak jeśli kształcenie zostanie przerwane z winy studenta, będzie on musiał zwrócić przyznane wsparcie.
