Czy praca w okresie wypowiedzenia u innego pracodawcy jest możliwa?

Pozostawanie w stosunku pracy oznacza podległość pracowniczą – zatrudniona osoba musi wykonywać swoje obowiązki zgodnie z poleceniem szefa w wyznaczonym miejscu i konkretnym czasie. Co do zasady oznacza to, że nie wolno w jednym czasie świadczyć pracy dla kilku różnych pracodawców – od tej reguły istnieje jednak kilka wyjątków, oznacza to że praca w okresie wypowiedzenia u różnych pracodawców jest możliwa?

Czym jest okres wypowiedzenia?

Okresem wypowiedzenia nazywamy stan przejściowy pomiędzy złożeniem oświadczenia woli o rozwiązaniu umowy o pracę (przez pracownika lub pracodawcę) a faktycznym zakończeniem stosunku pracy. W przypadku każdej umowy o pracę ustawodawca wskazuje na specyficzny okres wypowiedzenia, który mocą woli stron nie może co prawda zostać wydłużony, ale może zostać skrócony. W okresie wypowiedzenia pracownik pozostaje cały czas w stosunku pracy, a więc jest zobowiązany do wykonywania wszystkich poleceń swojego przełożonego – nawet gdy będzie miało to miejsce jego ostatniego dnia. Strony stosunku pracy mogą oczywiście postanowić o rozwiązaniu umowy o pracę bez wypowiedzenia – w trudniejszych przypadkach mowa oczywiście o tzw. zwolnieniu dyscyplinarnym, w łatwiejszych o rozwiązaniu umowy za porozumieniem stron.

Zgodnie z treścią art. 36 Kodeksu pracy okres wypowiedzenia umowy o pracę zawartej na czas nieokreślony i określony jest uzależniony od okresu zatrudnienia u danego pracodawcy i wynosi:

• 2 tygodnie, jeżeli pracownik był zatrudniony krócej niż 6 miesięcy;
• 1 miesiąc, jeżeli pracownik był zatrudniony co najmniej 6 miesięcy;
• 3 miesiące, jeżeli pracownik był zatrudniony co najmniej 3 lata.

Do okresu zatrudnienia, od którego zależy wielkość wypowiedzenia, zalicza się pracownikowi okres zatrudnienia u poprzedniego pracodawcy, jeżeli zmiana pracodawcy nastąpiła na zasadach określonych w art. 231 kp (przejście zakładu pracy na innego pracodawcę), a także w innych przypadkach, gdy z mocy odrębnych przepisów nowy pracodawca jest następcą prawnym w stosunkach pracy nawiązanych przez pracodawcę poprzednio zatrudniającego tego pracownika.

Pamiętajmy, że strony stosunku pracy mogą po dokonaniu wypowiedzenia umowy o pracę przez jedną z nich ustalić wcześniejszy termin rozwiązania umowy; ustalenie takie nie zmienia trybu rozwiązania umowy o pracę.

Okres wypowiedzenia a praca

W okresie wypowiedzenia pracownik pozostaje w normalnym zatrudnieniu, co w praktyce oznacza, że musi wykonywać swoje obowiązki z dotychczas przyjętą praktyką i w zgodzie z wiążącą go nadal umową o pracę. Praktyka pokazuje, że powyższa zasada znajduje wiele odstępstw od tej reguły. Pracodawcy bardzo często wysyłają zwalnianych pracowników na zaległe lub bieżące urlopy wypoczynkowe – głównie po to, by nie płacić ekwiwalentu pieniężnego za niewykorzystany wypoczynek w naturze. Część zatrudniających zezwala nawet na to, by pracownik w ogóle nie przychodził do pracy. Pamiętajmy jednak, że ustne zezwolenie szefa nie powinno być w takim przypadku gwarancją – jeśli przełożony zmieni zdanie, a pracownika będącego na wypowiedzeniu nie będzie w firmie w godzinach pracy, będzie mógł skutecznie zwolnić go dyscyplinarnie. Okres wypowiedzenia jest bowiem czasem normalnego wykonywania pracy, niestawiennictwo w firmie będzie więc traktowane jako naruszenie podstawowych obowiązków pracowniczych. Jeśli pracodawca zgadza się, aby pracownik nie przychodził do firmy w okresie wypowiedzenia, warto podpisać stosowne porozumienie w tym zakresie, koniecznie w dwóch identycznie brzmiących egzemplarzach (jeden dla pracownika, drugi dla pracodawcy).

Co do zasady więc okres wypowiedzenia nie zwalnia pracownika od wykonywania przez niego obowiązków firmowych – jeśli pracodawca nie zajmie w tym zakresie żadnego stanowiska, musimy uznać, że praca powinna być wykonywana aż do ostatniego dnia okresu wypowiedzenia. Nie ma przy tym żadnego znaczenia, jak długi jest okres wypowiedzenia i jakiej umowy dokładnie dotyczy.

Przykład 1.

Pan Marek złożył oświadczenie o rozwiązaniu swojej umowy o pracę za 1-miesięcznym okresem wypowiedzenia. Pracodawca pozwolił mu jednak nie przychodzić do firmy, chyba że zajdzie ku temu taka konieczność. Nie zostało sporządzone żadne oświadczenie w tym zakresie, nie było także świadków takiej rozmowy. Pan Marek pozostał w domu przez pierwszy tydzień wypowiedzenia, w drugim tygodniu otrzymał zawiadomienie z firmy, że zostaje zwolniony dyscyplinarnie z powodu nieusprawiedliwionego niestawiennictwa w pracy. W tej sytuacji może on co prawda kwestionować natychmiastowy tryb rozwiązania jego umowy o pracę i zaskarżyć pracodawcę do sądu pracy, jednak w praktyce będzie mu bardzo trudno udowodnić, że szef pozwolił mu pozostawać w domu w okresie wypowiedzenia – nie ma świadków takiego pozwolenia, nie ma żadnej dokumentacji ani nagrań, które przemawiałyby na korzyść pana Marka.

Przykład 2.

Pan Marek złożył oświadczenie o rozwiązaniu swojej umowy o pracę za 1-miesięcznym okresem wypowiedzenia. Pracodawca pozwolił mu jednak nie przychodzić do firmy, chyba że zajdzie ku temu taka konieczność. Nie zostało sporządzone żadne oświadczenie w tym zakresie, jednak pracownik z ostrożności nagrał całą rozmowę z szefem na swój telefon komórkowy (pracodawca nie był tego świadomy). Pan Marek pozostał w domu przez pierwszy tydzień wypowiedzenia w domu, w drugim tygodniu otrzymał zawiadomienie z firmy, że zostaje zwolniony dyscyplinarnie z powodu nieusprawiedliwionego niestawiennictwa w pracy. W tej sytuacji może on kwestionować tryb natychmiastowego rozwiązania jego umowy o pracę i zaskarżyć przełożonego do sądu pracy – dysponuje bowiem dowodem, który jednoznacznie stwierdza, że w okresie wypowiedzenia nie musiał przychodzić do pracy.

Praca w okresie wypowiedzenia u nowego pracodawcy

Przepisy nie zakazują podejmowania pracy u nowego szefa w czasie, gdy stosunek pracy z poprzednim pracodawcą jeszcze się nie zakończył. Co więcej, zatrudniony w kilku firmach nie musi informować swoich przełożonych o fakcie rozwiązania umowy o pracę z jednym z nich i o tym, że znajduje się aktualnie w okresie wypowiedzenia. Tak naprawdę całą tę sytuację możemy porównać do pracy w kilku miejscach jednocześnie – jeśli zatrudniony na podstawie różnych umów o pracę jest w stanie pogodzić to czasowo, nie ma przeszkód, aby świadczył swoje usługi dla kilku przełożonych.

Jeżeli w okresie wypowiedzenia pracownik musi wykonywać pracę na rzecz swojego jeszcze aktualnego szefa, może bez przeszkód realizować swoje obowiązki także na rzecz innego pracodawcy. Podstawowym warunkiem jest tutaj jednak to, aby zatrudniony był w stanie czasowo pogodzić pracę dla różnych firm. Zabronione jest więc, żeby wykonywał jedną pracę kosztem drugiej (np. w pracy, z której się zwalnia, wykonuje obowiązki na rzecz nowego pracodawcy). Jeśli przełożony odkryje to, co robi pracownik, w ostateczności może go nawet zwolnić w trybie dyscyplinarnym.

Podsumowanie

Praca w okresie wypowiedzenia u nowego pracodawcy jest prawnie dopuszczalna, o ile zatrudniony jest w stanie czasowo pogodzić wykonywanie swoich obowiązków na rzecz dwóch przełożonych jednocześnie. Oczywiście pracownik pozostający na wypowiedzeniu może świadczyć pracę na rzecz nowego szefa za zgodą starego zatrudniającego – wówczas jest najczęściej zwolniony z wykonywania obowiązków w swojej dawnej firmie. Zakazane jest jednak pracowanie u nowego pracodawcy kosztem tego, z którym rozwiązuje się stosunek pracy – jeśli zatrudniający będzie wykonywał obowiązki dla nowego szefa, pozostając do dyspozycji starego, naraża się na zwolnienie w trybie dyscyplinarnym.