Poradnik Pracownika

Pogryzienie przez psa - co robić, kiedy zaatakował nas pies?

Właściciele czworonogów powinni mieć świadomość, że posiadanie zwierzęcia to nie tylko przyjemność i obowiązki związane z opieką nad nim, ale także odpowiedzialność za zwierzę w sytuacji, kiedy wyrządza ono szkodę. Każdy właściciel psa życzyłby sobie, aby zwierzę było spokojne i nie powodowało kłopotów, jednak nie zawsze jesteśmy w stanie nad nim zapanować. Mogą zdarzyć się sytuacje, kiedy nasz pupil kogoś zaatakuje i pogryzie. Czy przysługuje zadośćuczynienie za pogryzienie przez psa psa? W artykule szczegóły!

Niedopilnowanie zwierzęcia jako wykroczenie lub przestępstwo jego właściciela

Właściciel zwierzęcia, które kogoś pogryzło, może ponieść odpowiedzialność za wykroczenie polegające na jego niedopilnowaniu.

Artykuł 77§ 1 Kodeksu wykroczeń stanowi: „Kto nie zachowuje zwykłych lub nakazanych środków ostrożności przy trzymaniu zwierzęcia, podlega karze ograniczenia wolności, grzywny do 1000 złotych albo karze nagany”. Surowszą odpowiedzialność poniesie posiadacz psa dopuszczający się wskazanego wyżej czynu przy trzymaniu zwierzęcia, które swoim zachowaniem stwarza niebezpieczeństwo dla życia lub zdrowia człowieka, gdyż osoba taka podlegać będzie każde karze ograniczenia wolności, grzywny albo nagany.

Nadto właściciel psa może odpowiadać za przestępstwo, gdy pies ciężko kogoś pogryzie lub zagryzie, ponieważ w takim wypadku odpowiadać będzie za nieumyślne spowodowanie ciężkiego uszczerbku na zdrowiu, co wiąże się z zagrożeniem karą pozbawienia wolności do lat 3, a w przypadku, gdy pogryzienie przez psa doprowadziło do śmierci poszkodowanego – karą pozbawienia wolności od 3 miesięcy do lat 5.

Jeśli na skutek pogryzienia pokrzywdzony doznał lekkiego uszczerbku na zdrowiu, właściciel psa będzie ścigany z oskarżenia prywatnego. Oceny, z jakim stopniem uszkodzenia ciała mamy do czynienia dokonuje biegły lekarz w toku prowadzonego postępowania, a na podstawie tej oceny organ prowadzący postępowanie kwalifikuje czyn jako wykroczenie lub przestępstwo.

Odpowiadając na pytanie postawione w tytule niniejszego artykułu co zrobić, kiedy zaatakował i pogryzł pies, należy wskazać, że w pierwszej kolejności pokrzywdzony powinien o tym zdarzeniu poinformować właściwe organy. Najlepiej od razu wezwać policję, która przyjedzie na miejsce zdarzenia i zabezpieczy dowody.

W toku postępowania karnego lub w toku postępowania w sprawie o wykroczenia pokrzywdzony, który został pogryziony przez psa, może domagać się od właściciela naprawienia wyrządzonej przez jego zwierzę szkody.

Odszkodowanie i zadośćuczynienie za pogryzienie przez psa

Pokrzywdzony może również dochodzić roszczeń odszkodowawczych na drodze cywilnej.

W tym celu konieczne jest skierowanie pozwu do sądu. Postępowanie wszczynane jest na podstawie pisemnego pozwu tak, jak każde inne postępowanie sądowe.

Obligatoryjnymi elementami pozwu są:

  1. elementy pisma procesowego, tj. oznaczenie stron i sądu, rodzaju pisma, osnowa pisma lub oświadczenia, wskazanie faktów i dowodów na ich wykazanie, podpis strony albo jej przedstawiciela ustawowego lub pełnomocnika, wymienienie załączników, oznaczenie miejsca zamieszkania lub siedziby, adresy stron i pełnomocników, numer PESEL ewentualnie również NIP, numer KRS, odpowiednia liczba odpisów;
  2. określenie żądania, czyli tego, czego poszkodowany się domaga;
  3. oznaczenie wartości przedmiotu sporu;
  4. oznaczenie daty wymagalności roszczenia w sprawach o zasądzenie roszczenia;
  5. wskazanie faktów, na których poszkodowany opiera swoje żądanie;
  6. informacja, czy strony podjęły próbę mediacji lub innego pozasądowego sposobu rozwiązania sporu;
  7. uzasadnienie właściwości sądu.

Sądem właściwym do rozpoznania sprawy jest co do zasady sąd miejsca zamieszkania pozwanego, czyli właściciela zwierzęcia lub podmiotu odpowiedzialnego z umowy ubezpieczenia właściciela psa.

Przepisy Kodeksu postępowania cywilnego wskazują, że powództwo o roszczenie z czynu niedozwolonego na postawie art. 431 Kodeksu cywilnego poszkodowany może wytoczyć przed sąd, w którego okręgu nastąpiło zdarzenie wywołujące szkodę.

Poszkodowany, który został pogryziony przez psa, może dochodzić dwóch rodzajów roszczeń:

  • zadośćuczynienia,
  • odszkodowania.

Zadośćuczynienie przyznawane jest za krzywdę i ma za zadanie kompensować poszkodowanemu stres, ból, cierpienie i wszelkie przykre odczucia związane z wydarzeniem. Przy ustalaniu wysokości zadośćuczynienia będą brane pod uwagę następujące kryteria: rodzaj, charakter, długotrwałość cierpień fizycznych, intensywność oraz nieodwracalność skutków pogryzienia, rodzaj, charakter i długotrwałość cierpień psychicznych związanych zarówno z samym zdarzeniem, jak i jego skutkami, to, czy doznane urazy zostały wyleczone i  nie wywołają dalszych skutków w życiu poszkodowanego w przyszłości, to, czy doznane urazy będą powodowały dalsze cierpienia rzutujące na jego krzywdę oraz, czy będą miały wpływ na poziom jakości jego życia w przyszłości.

Odszkodowanie natomiast dotyczy szkód materialnych.

Odszkodowanie będzie obejmować m.in.:

  • koszty leczenia;
  • koszty rehabilitacji;
  • koszty zniszczonego ubrania;
  • utracone zarobki;
  • koszty opieki osób trzecich;
  • koszty dojazdów do placówek medycznych;
  • koszty związane z zakupem leków, opatrunków;
  • koszt ewentualnej operacji plastycznej w związku z zeszpeceniem po pogryzieniu przez psa.

Nie ma żadnej reguły pozwalającej określić, ile wynosić będzie należne pokrzywdzonemu odszkodowanie za pogryzienie przez psa. Wszystko zależy od konkretnego przypadku, rozmiaru poniesionych szkód i ich skutków oraz tego, jak zdarzenie będzie rzutowało na przyszłość poszkodowanego.

Można jednak śmiało stwierdzić, że im cięższy przypadek pogryzienia, tym wyższe zadośćuczynienie i odszkodowanie za pogryzienie przez psa otrzyma poszkodowany.

Przesłanki odpowiedzialności odszkodowawczej

Podstawą odpowiedzialności odszkodowawczej jest art. 431 kc.

Przykład 1.

Pani Krystyna 2 listopada 2021 roku wyszła z domu nakarmić kury i nie domknęła drzwi wejściowych. W tym czasie jej pies rasy amstaff wybiegł z domu, czego nie zauważyła. Posesja pani Krystyny nie była tego dnia ogrodzona, ponieważ stare ogrodzenie zostało rozebrane, a nowe miało zostać zamontowane 30 listopada 2021 roku. Tego dnia koło posesji przechodził pan Jakub, który szedł w kierunku szkoły, kiedy podbiegł do niego pies należący do pani Krystyny i złapał go zębami za lewą rękę w okolicach nadgarstka. Pan Jakub próbował się wyzwolić, a kiedy mu się to udało, pies złapał go zębami za wewnętrzną część lewego uda, a następnie ponownie za lewą rękę. Pies puścił pana Jakuba dopiero wtedy, kiedy dostrzegł innego psa biegnącego ulicą i pobiegł w jego kierunku. Na skutek pogryzienia pan Jakub doznał ran kąsanych uda lewego i przedramienia prawego oraz okresowe uszkodzenie gałęzi nerwu udowego lewego. Na skutek skierowania sprawy na drogę postępowania cywilnego sąd zasądził na rzecz pokrzywdzonego pana Jakuba zadośćuczynienie pieniężne w kwocie 10 000 zł i odszkodowanie pokrywające koszty leczenia w kwocie 3500 zł.

Odpowiedzialność odszkodowawcza za wyrządzoną przez zwierzę szkodę istnieje niezależnie od tego, czy było ono pod nadzorem właściciela, czy też zabłąkało się lub uciekło – chyba że właściciel lub osoba, za którą ponosi on odpowiedzialność, nie ponoszą winy. Mając na uwadze treść powyższego artykułu, należy uznać, że osoba chowająca zwierzę ponosi odpowiedzialność z tytułu deliktu, nawet jeśli w chwili wyrządzenia szkody nie sprawuje fizycznego nadzoru nad czworonogiem.

Aby dochodzić odszkodowania, poszkodowany pogryziony przez psa musi wykazać trzy przesłanki: szkodę, winę oraz zwyczajny związek przyczynowo-skutkowy.