Dodatek stażowy dla pracownika instytucji kultury

Na skróty

Czym jest dodatek stażowy? Wyjaśniamy, które grupy pracownicze posiadają tego typu uprawnienie, a także jakich wielkości świadczeń finansowych dotyczy.

Dodatek stażowy jest składnikiem wynagrodzenia. Dla części pracowników – pracodawca posiada obowiązek wypłacania tego typu dodatkowego świadczenia. Uprawnienie to wynika z ustawy i dotyczy:

nauczycieli,
urzędników samorządowych,
pracowników jednostek budżetowych,
pracowników instytucji kultury.

W pozostałych przypadkach pracodawcy mogą przyznać prawo do dodatku stażowego w aktach wewnątrzzakładowych, w tym regulaminach wynagradzania. Główną funkcją tego świadczenia jest motywacja i zachęcanie pracowników do związania swojej aktywności zawodowej z jednostkami sfery budżetowej, jak również stanowi pewną formę gratyfikacji za długi staż pracy.

Na podstawie art. 31 ust. 1 i 2 ustawy z 25 października 1991 r. o organizowaniu i prowadzeniu działalności kulturalnej każdemu pracownikowi instytucji kultury przysługuje: wynagrodzenie zasadnicze przewidziane dla danego stanowiska pracy oraz dodatek za wieloletnią pracę, a jeśli pracownik pełni funkcje kierownicze, np. jest głównym księgowym, to także dodatek funkcyjny.

Pracownik instytucji kultury nabywa prawo do dodatku stażowego, jeśli ma przepracowane co najmniej pięć lat pracy, niezależnie od podstawy zatrudnienia. Wysokość dodatku równa jest 5% miesięcznego wynagrodzenia zasadniczego. Dodatek ten wzrasta o 1% za każdy następny rok pracy aż do osiągnięcia 20% miesięcznego wynagrodzenia zasadniczego.

Staż pracy

Do okresów pracy uprawniających do dodatku za wieloletnią pracę wlicza się wszystkie poprzednie zakończone okresy zatrudnienia oraz inne udowodnione okresy, jeżeli na podstawie przepisów odrębnych podlegają one wliczeniu do okresu pracy, od którego zależą uprawnienia pracownicze.

Do okresów, od których zależą uprawnienia pracownicze wlicza się:

okres urlopu wychowawczego;
okres, za który sąd przyznał wynagrodzenie pracownikowi przywróconemu do pracy, jeśli pracownik podjął pracę;
okres pobierania świadczeń z ubezpieczenia społecznego po ustaniu stosunku pracy pracownicy w ciąży lub w trakcie urlopu macierzyńskiego, jeżeli rozwiązanie stosunku pracy nastąpiło z powodu upadłości lub likwidacji pracodawcy;
okresy czynnej i zawodowej służby wojskowej;
okresy służby w Policji, UOP, ABW, AW, SKW, SWW, CBA, Służbie Więziennej, Straży Granicznej i Państwowej Straży Pożarnej – w zakresie i na zasadach przewidzianych w ustawie dotyczących ww. służb;
okres pobierania zasiłku dla bezrobotnych;
udokumentowane okresy zatrudnienia za granicą u pracodawcy zagranicznego;
okres prowadzenia indywidualnego gospodarstwa rolnego lub pracy w gospodarstwie;
okresy odbywania studiów doktoranckich – nie więcej jednak niż 4 lata i pod warunkiem uzyskania stopnia doktora;
okres pobierania stypendiów sportowych.

Z definicji stosunku pracy, wynika, że do okresów pracy uprawniających do dodatku nie wlicza się okresów wykonywania zleceń na podstawie umowy zlecenia, okresów wykonywania dzieł na podstawie umowy o dzieło, a także okresów prowadzenia działalności gospodarczej.

Pracownikowi kultury pozostającemu jednocześnie w więcej niż jednym stosunku pracy, okresy uprawniające do dodatku za wysługę lat ustala się odrębnie dla każdego stosunku pracy. Doktryna i orzecznictwo posługuje się pojęciem stosunku podstawowego – wskazanego przez pracownika oraz stosunku dodatkowego, określającego każde drugie i kolejne zatrudnienie.

Do okresu dodatkowego zatrudnienia nie wlicza się okresów podstawowego zatrudnienia.
Z przepisów prawa wynika, że każdy zakończony okres pracy doliczany jest do dodatku za wysługę lat w każdym miejscu zatrudnienia, przy czym do dodatku w miejscu podstawowym wliczyć należy wszystkie zakończone i obecnie trwające stosunki pracy, natomiast do dodatkowego miejsca pracy- tylko zakończone. Pracownik z tytułu drugiej umowy zawartej z tym samym pracodawcą prawo do dodatku stażowego uzyska po przepracowaniu wymaganego okresu, czyli 5 lat u tego pracodawcy.

Ustalenie prawa do dodatku stażowego

Zgodnie z rozporządzeniem Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego z dnia 22 października 2015 r. w sprawie wynagradzania pracowników instytucji kultury warunkiem ustalenia prawa pracownika do dodatku za wieloletnią pracę jest udokumentowanie odpowiedniego okresu zatrudnienia w aktach osobowych pracownika, a w braku odpowiedniej dokumentacji – udokumentowanie odpowiedniego okresu zatrudnienia przez samego pracownika. Jeżeli pracownik pozostawał równocześnie w więcej niż jednym stosunku pracy, przy obliczaniu okresu zatrudnienia uprawniającego do dodatku za wieloletnią pracę należy uwzględnić korzystniejszy dla pracownika okres zatrudnienia.

Dodatek za wieloletnią pracę przysługuje pracownikowi za dni, za które otrzymuje wynagrodzenie, oraz za dni nieobecności w pracy z powodu niezdolności do pracy wskutek choroby albo konieczności osobistego sprawowania opieki nad dzieckiem lub chorym członkiem rodziny, za które pracownik otrzymuje z tego tytułu zasiłek z ubezpieczenia społecznego.

Ustalając wartość dodatku należy pomnożyć wynagrodzenie przez odpowiedni procent, nie wyższy niż 20. Prawo do dodatku na zasadach ogólnych zachowuje także pracownik, który posiada prawo do emerytury.

Dodatek za wieloletnią pracę jest wypłacany w terminie wypłaty wynagrodzenia:

począwszy od pierwszego dnia miesiąca kalendarzowego następującego po miesiącu, w którym pracownik nabył prawo do dodatku lub wyższej stawki dodatku, jeżeli nabycie prawa nastąpiło w ciągu miesiąca;
za dany miesiąc, jeżeli nabycie prawa do dodatku lub wyższej stawki dodatku nastąpiło pierwszego dnia miesiąca.

Dodatek stażowy a minimalne wynagrodzenie

Ustawa z dnia 10 października 2002 r. o minimalnym wynagrodzeniu za pracę w art. 1 zawiera definicję pojęcia "dodatek za staż pracy", określając, że jest to dodatek do wynagrodzenia przysługujący pracownikowi z tytułu osiągnięcia ustalonego okresu zatrudnienia, na zasadach określonych w odrębnych przepisach, układzie zbiorowym pracy, innym opartym na ustawie porozumieniu zbiorowym, regulaminie wynagradzania, statucie określającym prawa i obowiązki stron stosunku pracy, umowie o pracę lub spółdzielczej umowie o pracę.

Ustawa wskazuje wprost, że dodatek za staż pracy nie jest uwzględniany przy obliczaniu wysokości wynagrodzenia pracownika. Dzięki temu osoby, które otrzymują taki dodatek, mogą liczyć na podwyżkę pensji zasadniczej, wraz ze wzrostem minimalnego wynagrodzenia.

Przykład 1

Pani Monika pracuje w instytucji kultury otrzymuje wynagrodzenie zasadnicze w wysokości 2700 zł brutto. Ponadto ma prawo do dodatku stażowego w wysokości 300 zł. Skoro dodatek stażowy nie wlicza się do wynagrodzenia minimalnego, pracodawca zobowiązany jest uzupełnić wynagrodzenie zasadnicze pracownika do płacy minimalnej oraz dodatkowo wypłacić dodatek stażowy.

Dodatek za wieloletnią pracę, po spełnieniu przesłanek do jego nabycia stanowi obligatoryjny składnik wynagrodzenia za pracę pracownika. Pracodawca na obowiązek wypłacić pracownikowi wszystkie należne, obligatoryjnie składniki wynagrodzenia za pracę rozumianego w szerokim zakresie, obejmującego wynagrodzenie zasadnicze, dodatek za wieloletnią pracę, nagrodę jubileuszową, ekwiwalent za urlop wypoczynkowy i świadczenia podobne charakterem.

Naruszenie tego obowiązku stanowi wykroczenie przeciwko prawo pracownika wynikające z art. 282 § 1 pkt 1 kodeksu pracy. Pracownik instytucji kultury nie może się zrzec prawa do dodatku stażowego. Dodatek stażowy, stanowiąc część wynagrodzenia stanowi, przychód w rozumieniu ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, dlatego podlega opodatkowaniu, co powoduje konieczność opłacania od jego wysokości składek ZUS. Może on jednak nie stanowić podstawy wymiaru składek wówczas, gdy jest wypłacany za okres pobierania świadczeń chorobowych. Aby dodatek stażowy był zwolniony z oskładkowania, w układzie zbiorowym pracy lub w przepisach o wynagradzaniu powinien znaleźć się zapis o zachowywaniu do niego prawa za okresy pobierania świadczeń.

Podstawa prawna

Ustawa z dnia 25 października 1991 r. o organizowaniu i prowadzeniu działalności kulturalnej (DZ.U. z 2020 r. poz.194 t.j.).
Rozporządzenie Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego z dnia 22 października 2015 r. w sprawie wynagradzania pracowników instytucji kultury (Dz. U. poz. 1798).
Ustawa z dnia 26.06.1974 r. - Kodeks pracy (Dz.U. z 2021 r. poz. 1162 t.j.).
Ustawa z dnia 10 października 2002 r. o minimalnym wynagrodzeniu za pracę (Dz. U. z 2020 r. poz. 2207t.j.).
Rozporządzenie Ministra Pracy i Polityki Socjalnej z dnia 18 grudnia 1998 r. w sprawie szczegółowych zasad ustalania podstawy wymiaru składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe (DZ.U nr 161 poz.1106).

Materiał opracowany przez zespół „Tak Prawnik”.
Właścicielem marki „Tak Prawnik” jest BZ Group Sp. z o.o.

Polecamy:

Czym jest kapitał początkowy i w jaki sposób się go ustala?