Poradnik Pracownika
Header oprogramowania dla biur rachunkowych Header oprogramowania dla biur rachunkowych Header oprogramowania dla biur rachunkowych

Dyskryminacja w wynagrodzeniach - kiedy ma miejsce?

Wynagrodzenie za pracę powinno być tak ustalone, aby odpowiadało w szczególności rodzajowi wykonywanej pracy i kwalifikacjom wymaganym przy jej wykonywaniu – ale także powinno uwzględniać ilość i jakość świadczonej pracy. Kodeks pracy (kp) jasno precyzuje, że pracownicy mają prawo do jednakowego wynagrodzenia za wykonywanie takiej samej pracy lub za pracę o jednakowej wartości. Czy mogą wystąpić wyjątki od tej zasady? Kiedy ma miejsce dyskryminacja w wynagrodzeniach?

Czym jest dyskryminacja w wynagrodzeniach?

Równe traktowanie w zatrudnieniu (art.18.3a) oznacza niedyskryminowanie w jakikolwiek sposób, np. ze względu na:

  • płeć;
  • wiek;
  • niepełnosprawność;
  • rasę, religię, narodowość;
  • przekonania polityczne;
  • przynależność związkową;
  • pochodzenie etniczne;
  • wyznanie;
  • orientację seksualną. 

Pracodawca nie może więc uzależniać poziomu wynagrodzenia od ww. czynników. W art. 18.3c. kp znaleźć można zapis dotyczący prawa do jednakowego wynagrodzenia. W jego skład wchodzą wszystkie składniki wynagrodzenia, bez względu na ich nazwę i charakter, a także inne świadczenia związane z pracą, przyznawane pracownikom w formie pieniężnej lub innej. Wynagrodzenie musi być zatem takie samo, jeśli pracownicy wykonują pracę o jednakowej wartości.

Kiedy można mówić o jednakowej wartości pracy?

Praca o jednakowej wartości to taka, której wykonywanie wymaga od pracowników porównywalnych kwalifikacji zawodowych potwierdzonych dokumentami lub praktyką i doświadczeniem zawodowym. Jednakowa wartość to w szerokim rozumieniu praca wymagająca jednakowego zaangażowania i na jednakowym poziomie odpowiedzialności.

Osoba, wobec której pracodawca naruszył zasadę równego traktowania w zatrudnieniu, ma prawo do odszkodowania w wysokości nie niższej niż minimalne wynagrodzenie za pracę.

Kiedy występuje dyskryminacja płacowa?

Pracodawca powinien zapewnić pracownikom prawo do jednakowego wynagrodzenia, które nie może być zależne od czynników takich jak wiek, wyznanie, płeć czy religia. Ma jednak prawo przy ustaleniu wynagrodzeń zastosować tzw. kryterium stażu pracy (art. 183b § 2 Kodeksu pracy), czyli wziąć pod uwagę doświadczenie zawodowe danego pracownika. Dyskryminacja w wynagrodzeniach występuje więc dopiero wtedy, gdy wysokość wynagrodzenia pracowników jest zróżnicowana, mimo że posiadają podobny staż pracy i doświadczenie zawodowe oraz wykonują pracę o jednakowej wartości.