Świadczenia kompensacyjne – ile wynoszą i kto może z nich skorzystać?

Ze świadczeń kompensacyjnych mogą skorzystać nauczyciele, wychowawcy i inni pracownicy pedagogiczni, zatrudnieni w publicznych i niepublicznych placówkach edukacyjnych, po osiągnięciu odpowiedniego wieku oraz stażu pracy. Zasady przyznawania świadczeń zostały uregulowane w Ustawie z dnia 22 maja 2009 roku o nauczycielskich świadczeniach kompensacyjnych. Jakie warunki należy spełnić, aby móc ubiegać się o świadczenia kompensacyjne? Podpowiadamy w artykule!

Świadczenia kompensacyjne – komu przysługują?

Aby nabyć prawo do świadczenia kompensacyjnego, należy spełnić łącznie trzy warunki.

Pierwszym z nich jest ukończenie odpowiedniego wieku. W myśl art. 4.3 świadczenia kompensacyjne przysługują nauczycielowi, który ukończył (lub ukończy) w latach:

• 2009–2014 – 55 lat;
• 2015–2016 – 55 lat w przypadku kobiet i 56 lat w przypadku mężczyzn;
• 2017–2018 – 55 lat w przypadku kobiet i 57 lat w przypadku mężczyzn;
• 2019–2020 – 55 lat w przypadku kobiet i 58 lat w przypadku mężczyzn;
• 2021–2022 – 55 lat w przypadku kobiet i 59 lat w przypadku mężczyzn;
• 2023–2024 – 55 lat w przypadku kobiet i 60 lat w przypadku mężczyzn;
• 2025–2026 – 56 lat w przypadku kobiet i 61 lat w przypadku mężczyzn;
• 2027–2028 – 57 lat w przypadku kobiet i 62 lat w przypadku mężczyzn;
• 2029–2030 – 58 lat w przypadku kobiet i 63 lat w przypadku mężczyzn;
• 2031–2032 – 59 lat w przypadku kobiet i 64 lat w przypadku mężczyzn.

Oprócz odpowiedniego wieku, nauczyciel w celu nabycia uprawnień do świadczenia kompensacyjnego powinien legitymować się okresami składkowymi i nieskładkowymi wynoszącymi 30 lat, w tym powinien posiadać łącznie 20 lat pracy w wymiarze co najmniej ½ obowiązkowego wymiaru zajęć w placówkach edukacyjnych, w skład których wchodzą:

• publiczne i niepubliczne przedszkola;
• szkoły publicznych i niepubliczne o uprawnieniach szkół publicznych;
• publiczne i niepubliczne placówki kształcenia ustawicznego;
• młodzieżowe ośrodki wychowawcze, młodzieżowe ośrodki socjoterapii;
• specjalne ośrodki szkolno-wychowawcze oraz specjalne ośrodki wychowawcze dla dzieci i młodzieży wymagających stosowania specjalnej organizacji nauki, metod pracy i wychowania;
• ośrodki rewalidacyjno-wychowawcze umożliwiające dzieciom i młodzieży, w tym dzieciom i młodzieży z niepełnosprawnościami sprzężonymi, z których jedną z niepełnosprawności jest niepełnosprawność intelektualna, realizację obowiązku szkolnego i obowiązku nauki;
• placówki zapewniające opiekę i wychowanie uczniom w okresie pobierania nauki poza miejscem stałego zamieszkania.

Ostatnim warunkiem niezbędnym do otrzymania świadczenia jest rozwiązanie lub wygaśnięcie stosunku pracy. Rozwiązanie umowy powinno nastąpić na wniosek interesanta. Prawa do świadczenia kompencjacyjnego nie traci się również, jeżeli:

• stosunek pracy został rozwiązany na skutek:
• całkowitej lub częściowej likwidacji szkoły;
• zmian organizacyjnych powodujących zmniejszenie liczby oddziałów w szkole lub zmiany planu nauczania uniemożliwiające dalsze zatrudnienie.
• stosunek pracy wygasł w związku z:
• upłynięciem 6-miesięcznego okresu pozostawania w stanie nieczynnym;
• odmową przez nauczyciela pozostającego w stanie nieczynnym podjęcia pracy w pełnym wymiarze zajęć na czas nieokreślony lub na okres, na który została zawarta umowa w tej samej szkole, na tym samym lub innym stanowisku, pod warunkiem posiadania przez nauczyciela wymaganych kwalifikacji.

Ile wynosi świadczenie kompensacyjne?

Wysokość świadczenia kompensacyjnego jest ustalana indywidualnie. Zgodnie z art. 5 ustawy kwotę należnego świadczenia kompensacyjnego otrzymuje się dzieląc podstawę obliczenia emerytury, ustalonej zgodnie z art. 25 Ustawy o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych przez średnie dalsze trwanie życia dla osób w wieku 60 lat.

Świadczenie kompensacyjne podlega okresowej waloryzacji na zasadach i w terminach przewidzianych w ustawie o emeryturach i rentach z FUS.

Jakie dokumenty należy złożyć, aby otrzymać świadczenie kompensacyjne?

W celu ustalenia prawa do świadczenia kompensacyjnego, zainteresowany powinien złożyć w Zakładzie Ubezpieczeń Społecznych następujące dokumenty:

• wniosek o nauczycielskie świadczenie kompensacyjne ENSK;
• informację o okresach składkowych i nieskładkowych ERP–6;
• dokumenty potwierdzające:
• okresy wykonywania pracy nauczycielskiej;
• okresy pracy, prowadzenia działalności gospodarczej, służby wojskowej, pobierania zasiłku dla bezrobotnych, urlopu wychowawczego, nauki w szkole wyższej;
• wynagrodzenie osiągane przed 1 stycznia 1999 roku.

W przypadku pozytywnego rozpatrzenia decyzji w sprawie świadczenia kompensacyjnego przez ZUS, prawo do tego świadczenia przyznawane jest od miesiąca złożenia wniosku.

Świadczenie kompensacyjne pełni rolę wcześniejszej emerytury dla nauczycieli i jest przyznawane na wniosek zainteresowanego, po spełnieniu wszystkich wymaganych warunków. Osoby ubiegające się o to świadczenie powinny jednak pamiętać, aby wniosek złożyć nie wcześniej niż 30 dni przed dniem, w którym spełniły wszystkie warunki do świadczenia lub w którym mają zamiar przejść na to świadczenia, wcześniejsze złożenie wniosku może bowiem skutkować decyzją odmowną.